medyauzmani.com
Yeni ilaçlar geliştirme süreci «YerelHaberler – Yerel Haberler

Yeni ilaçlar geliştirme süreci «YerelHaberler

Terapötik bir hedef için uygun yeni bir molekülün tanımlanmasından veya yaratılmasından klinik kullanıma getirilmesine kadar olan sürece genel olarak ilaç geliştirme süreci denir. Geniş anlamda ilaç geliştirme veya ilaç keşfi, klinik geliştirme ve ilaç üretimi alanlarını oluşturan farklı akışları ve disiplinleri gerektirir. Uyuşturucu keşfi, genellikle on yıl kadar süren bu yoğun kaynak maratonunda ilk önemli kilometre taşıdır. Gelecek vaat eden bir molekül keşfedildiğinde veya sentezlendiğinde, genellikle klinik geliştirme aşaması olarak anılan pratik faydasını belirlemeye yönelik sonraki adımlar, bir ilacın üretimine başlayabilmesi için önce yasal onayın alınmasına yönelik bir adımı içerir.

İlaç keşfi ve klinik geliştirme

Hastalık mekanizmasının dinamiğine uyan ve onu olumlu yönde değiştirme potansiyeline sahip kimyasal varlıklar, ilaç keşfi aşamasında belirlenir. Gişe rekorları kıran bazı ilaçların geçmişi, bunların tesadüfen keşfedildiğini gösteriyor. Bununla birlikte, araştırmacılar, zorlu terapötik görünümünü düşünürken şansa güvenmiyorlar. Bu nedenle, sistematik bir yaklaşım kullanılır. Her yenilikte olduğu gibi bu süreçte de itici güç zorunluluktur. Daha yüksek yüke, daha düşük iyileşme oranına, daha yüksek ölüm oranına veya daha düşük yaşam kalitesine sahip hastalıklar, yüksek oranda karşılanmamış tıbbi ihtiyaç yaratır. Bu tür hastalıklar, yeni ilaç keşif sürecinin ana hedefleridir. Bir ilaç firmasının bir molekül geliştirmeye yatırım yapmak isteyip istemediği, gerçek hayattaki durumlarda pratik maliyetleri ve karlılığı dikkate alan maliyet etkinlik analizlerine de bağlıdır.
Bilim adamları, söz konusu hastalığın fizyolojik yollarını incelerler ve ardından etki mekanizması hastalık yoluna müdahale ederek hastalığı tedavi etmek olan bir molekülü keşfetmeye veya sentezlemeye çalışırlar. Bu tersine mühendislik süreci, mikrobiyoloji, farmakoloji, tıbbi kimya, insan fizyolojisi ve bilgisayar destekli ilaç tasarımı gibi bir dizi bilimsel akışı içerir. Tanımlanmış potansiyel moleküllerden oluşan bir kitaplıktan, yüksek verimli tarama, onu birkaç umut verici filaman kombinasyonuna kadar daraltır. Tarama sürecinde ağırlıklı olarak seçicilik, etkinlik, tolere edilebilirlik ve yan etkiler gibi kriterler dikkate alınır.
Kurşun parçacıkları bir dizi laboratuvar testine tabi tutulur ve daha sonra genellikle preklinik araştırma olarak adlandırılan hayvan modellerinde test edilir. Tek ve çoklu doz çalışmalarını, akut ve kronik toksisite çalışmalarını, üreme ve genotoksisite çalışmalarını ve karsinojenisite çalışmalarını içerir. Bir ilaç klinik öncesi ortamda bir miktar umut vaat ettikten sonra, ilk insan çalışması Faz 1 klinik deneyi olarak hizmet eder ve klinik deneyler iptal edilir. Faz I insan farmakolojisi denemeleri genellikle, insanlarda maksimum tolere edilen dozu (MTD) ve önerilen faz 2 dozu (RP2D) belirlemek için artan dozlarda tek doz veya tekrarlanan doz çalışmaları olan monoterapi çalışmalarıdır. Güvenlik insanlarda yeterince test edildikten sonra, faz II veya terapötik keşif denemeleri, genellikle birden fazla çalışma merkezinde olmak üzere küçük ölçekli bir ortamda bir ilacın klinik etkinliğine odaklanır. Bu denemeler sırasında daha geniş bir hasta grubunda güvenlik de değerlendirilmektedir.
Bir sonraki aşama, genellikle ülkeler veya kıtalara yayılmış çok sayıda çalışma merkezinde büyük bir kohort veya popülasyonda yürütülen 3. Aşama veya doğrulayıcı tedavi çalışmalarıdır. Bu denemeler, ek alt grup analizleri dahil olmak üzere karmaşık çalışma tasarımları kullanır. Ayrıca sınırlı hasta sayısı nedeniyle klinik araştırmanın önceki aşamalarında incelenmeyen coğrafi ve etnik farklılıkları da dikkate almayı amaçlamaktadır. Her klinik araştırma, önceden belirlenmiş hedefleri, istenen yanıtı ölçmek için yöntemleri ve veri toplama, analiz ve yorumlama tekniklerini içeren sistematik bir değerlendirmedir. Bir ilaç şirketi ortamında bu, Klinik Bilim, Klinik İzleme, Veri Yönetimi, Biyoistatistik, Klinik Yazma, Farmakovijilans ve Mevzuat İşleri gibi departmanların ortak çabasıdır. İlaç malzemesinin preklinik ve klinik testlerin yanı sıra stabilite testi gibi bazı diğer çalışmalardan da geçmesi gerekmektedir. Tüm bu denemeler sonucunda bir ilaç adayı ortaya çıktığında ve belirli düzenleyici çerçeve içinde bir hastalığı tedavi etmede güvenli ve etkili olduğu gösterildiğinde, ilgili düzenleyici makamlar tarafından pazarlanması onaylanır. Ayrıca ilaç geliştiricilerin, genel popülasyondaki güvenlik verilerini toplamaya ve izlemeye devam etmek gibi pazarlama sonrası düzenleyici gerekliliklere uymaları gerekmektedir. İlaç geliştirme sürecinin başlangıcındaki birkaç bin molekülden sadece birkaçı klinik aşamaya geçebilir. Pazarlama onayı başarı oranı, sürecin bu yoğun kısmında genellikle %0,1’den azdır.

ilaç üretimi

Pazarlama için onaylanan ilaçların büyük ölçekli üretimi için ayrı bir dizi gereklilik geçerlidir. Aktif farmasötik bileşenlerin (API) üretimini, bitmiş ilaç ürünlerinin üretimini ve bir dizi süreç içi ve üretim sonrası kalite testini kapsar. API üretimi, sentetik ilaç molekülleri için kimyasal bir işlem veya doğal olarak üretilen moleküller için bir ekstraksiyon/izolasyon işlemidir. Nihai ilaç ürününün imalatı, hasta tarafından yutulmaya uygun bir ürün oluşturmak için API’nin eksipiyanlarla karıştırılmasıyla bir dozaj formunun üretilmesini içerir. Preklinik ve klinik test için bir ilaç ürününün küçük partilerini üretmenin aksine, büyük ölçekli üretim, ilaç talebi, ölçekleme zorlukları, tedarik zinciri yönetimi, saklama koşulları, nakliye ve partiden partiye dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden etkilenir.
İlaç üretim süreci çok çeşitli süreçleri içerir. Örneğin, tipik bir tablet üretim süreci, boyut küçültme, karıştırma, eleme, toz doldurma, tablet presleme, kaplama, paketleme ve etiketleme gibi adımları içerir. Üretilen formülün türüne bağlı olarak, birim işlemler değişir. Bu nedenle, formülasyon geliştirme, ilaçların biyoyararlanımını artırmanın ve yan etkilerini azaltmanın farklı uygulama yolları ve yeni ilaç dağıtım sistemleri kullanarak yenilikçi yollarıyla ilgilenen benzersiz bir disiplindir. Farmasötik üretim sürecinde, süreç sırasında gerekli ayarlamaları yapmak için bir dizi süreç içi kalite kontrol testi gerekir. Tablet üretim grubundaki Üretim Müdürü, üretilen tabletlerin uygun kalitede olmasını ve ilgili gereksinimleri karşılamasını sağlamak için nem içeriği, sertlik, ayrışma ve çözünme testleri gibi basit testler gerçekleştirir. Benzer şekilde ilaçlama için piyasaya arz edilmeden önce her parti ilaç için üretim sonrası kalite kontrol testleri de yapılmaktadır.

kaynak:
http://pubs.rsc.org/en/content/chapterhtml/2015/bk9781782621898-00001?isbn=978-1-78262-189-8
https://www.technologynetworks.com/drug-discovery/articles/exploring-the-drug-development-process-331894
https://www.sciencedirect.com/topics/nursing-and-health-professions/drug-development

yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu

Diğer gönderilerimize göz at

[wpcin-random-posts]

Yorum yapın