Türkler dünyanın yaşayan en eski kavimlerinden biridir. Türk tarihini değerlendirirken onu diğer toplumların tarihlerinden zaman ve coğrafya bakımından ayıran şu noktalara dikkat edilmelidir:
1- Diğer milletlerin mensupları komünal olarak bir arada yaşadıkları için herhangi bir zaman dilimindeki durumları net bir şekilde belirlenip incelenebilir. Ancak Türk tarihini belirli bir zaman diliminde bir bütün olarak değerlendirmek kolay değildir çünkü dağınık Türk kitleleri birbirinden farklı gelişme yolları izlemektedir.
2- Tarihleri sınırlı olup, belli bir coğrafi çevrede oluşan diğer milletlerin yayılımları da aynı vatan içinde meydana gelirken, farklı Türk kitlelerinin yüzyıllar boyunca yeni vatan arayışları nedeniyle tarihsel yerleri farklılık göstermiştir.
Bu coğrafi ve siyasi bölünmenin bir sonucu olarak, bazı Türkler göçebe bir kültüre aitken, diğerleri yerleşik bir yaşamla ilişkilendirildi. Türk kitleleri aynı zaman diliminde bir bölgede siyasi nüfuzunu kaybederken, diğer bölgelerde gücünün zirvesine ulaştı. Bu nedenle Türk tarihi, eski ve yeni birçok milletin tarihi ile birlikte hatta iç içe geçmiştir. Türklerle aynı coğrafyayı paylaşan Moğollar da bozkır kültürünün bir mensubu olarak bu tarihi kaosa katılmıştır. Moğolların nesebi, Türklerle komşuluk ve akrabalık meseleleri hakkında çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Türkistan tarihi büyük ölçüde boylar tarihine dayanmaktadır. Kabileler sık sık göç eder ve hareket eder.
Türk tarihi başından beri coğrafi kaderin çizdiği bir akış göstermektedir. Türkler Asya’da bir coğrafi birime ulaşamadılar. Doğal korumasız, sınırları çevresinde birden fazla kuvvetle birden fazla cephede savaşmak zorunda kalan bir “iç devlet” olarak kaldılar. Türk-Asya devletlerinin çatıştığı Çin, coğrafi olarak daha bütünleşmişti. Moğolların da coğrafi birlik şansı Çinlilerden daha az, Türklerden daha fazlaydı. Moğollar ve Çinliler “sınır devleti” olabildiler ve bundan faydalandılar.
“Türk” kelimesi bir millet ve devlet adı olarak ilk kez Çin’de Zhou Hanedanı’nın (557-579) yıllıklarında ve Batı’da Bizans tarihçisi Agathias’ın (ö. 582) eserlerinde kullanılmış; Arapça olarak, Cehalet Çağı şairi (ölüm MS 600) Peygamber Ca’thuz al-Zabiyani’nin Divan’ında ve Slav on ikincisinde. 16. yüzyıla ait “First Russian Chronicle” adlı eserde “Türk” kelimesi geçmektedir.4 Göktürk Hanlığı’nın kuruluşundan bu yana bu devletin ortak adı Türk kelimesi olmuş, daha sonra bu devlete bağlı diğer Türkler de bu devlete bağlı olarak anılmıştır. kendi adlarıyla anılmış ve zamanla Türk kökenli olmuş, bütün mezhepleri ifade eden milli bir isim olmuştur.
Belliot ve Eberhard’a göre Kinty Dağları, Tula, Kerulen, Onan ve Ingoda nehirlerinin çevresine yerleşen Moğollar, muhtemelen Tang döneminde, hatta belki Wei hanedanlığında Xie Wei adlı bir kabilenin torunlarıydı. Aşağı Kerulen Nehri çevresinde. Bu kabilenin Meng-wu adında bir kabilesi vardı. Belki de bu kelime Moğol adının ilk şeklidir. on ikinci 16. yüzyılda kuzey Çin’i yöneten Qin hanedanına karşı ayaklanan beylerin yönetimindeki küçük bir topluluğun adı olduğu söylenen Moğol kelimesine ilişkin olarak Qin belgelerinde (Qin Shi) barış tesis edilmiştir. 1147’de bu Moğollarla yapılmış ve 1161’de Meng Ku-ta’ya (Tatar-Moğollar) karşı seferler yapıldığı kaydedilmektedir.
Bu ülkenin son hükümdarı Kutula Kağan’dır. Kütüla Han zamanında Cengiz Han ortadan kaybolan Moğol soyadı 8’i yeniden canlandırdı. Cengiz, kabilesi için Moğol terimini kabul ederken, kendisini Kutula Kağan’ın halefi ilan etti ve onunla akrabalık iddiasında bulundu. Moğol kelimesi sadece Cengiz Han döneminde resmi bir terimdi ve milletin kendisi tarafından kullanılmıyordu. Ancak Yuan hanedanının resmi yazılarında Moğollar ve onlarla birleşen kabilelere Çin’de Moğollar, Moğolistan’da ise Tata (Tatarlar) denilmektedir.
Bu konu ile ilgili olarak “Türk Soy/Türk Etnisitesi” sayfamızdan da yararlanabilirsiniz.
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]