Duygu ve düşüncelerin sözlü ya da yazılı olarak ifade edilmesine anlatım denir. Dilimizdeki ifadeler 4 ana başlık altında incelenmektedir. Yazar amacına göre bu anlatım biçimlerinden birini veya birkaçını kullanabilir. Bu sayede anlatmak istediği olayı ya da anlatmak istediği fikri daha etkili ve kolay bir şekilde okuyucunun karşısına çıkarır.
Anlatım biçimleri Açıklayıcı anlatım, polemiksel anlatım, öyküleyici anlatım ve betimleyici anlatım kadar çeşitlidir.
Açıklayıcı anlatım, bilgi vermek amacıyla yazılan yazıları anlatma biçimidir. Temel amaç, okuyucuyu bir konu hakkında bilgilendirmek ve aydınlatmaktır. Bu anlatım biçiminde açıklamalara, tanımlara ve örneklere yer verilir. Açıklayıcı stil ders kitaplarında, ansiklopedilerde ve makalelerde kullanılır. Nesnel bir dil ve yargılar içeren bu anlatı, tanıklar ve benzetmeler gösterilerek desteklenebilir.
Tartışmalı anlatım, bir düşünceyi veya önermeyi çürütmek, okuyucunun veya dinleyicinin düşüncelerini değiştirmek amacıyla ilerleyen bir anlatım biçimidir. Tartışmacı anlatımda yazar okuyucuya bir fikri benimsetmeye çalışırken bir yandan da bir başka fikri çürütmek için açıklamalarda bulunur. Yazar, sanki konuşacak ve tartışacak biri varmış gibi bir üslup kullanır. Eleştiriler, makaleler, köşe yazıları ve denemelerin tümü tartışmacı söylem örnekleri olabilir.
Öyküleyici anlatım, okuyucuyu bir olayın içine çeken bir anlatım biçimidir. Bu anlatım bir olayı anlatmak için yola çıkar. Kişi, zaman ve mekan gibi destekleyici unsurlarla okuyucu aksiyon içinde yaşatılır. Roman, hikâye, peri masalı, gezi yazısı, anı gibi türler öyküleyici anlatımla yazılır.
Betimleyici anlatım ise varlık ya da yerlerin ayrıntılı bir şekilde betimlenerek okuyucuya aktarılmasıdır. Bu anlatım biçiminde yazar, varlık, eşya veya olayların en ayırt edici özelliklerini detaylı bir şekilde okuyucuya sunar. İşitme, görme, koku, tat, dokunma gibi duyulara hitap ederek konuyu okuyucunun gözleri önünde canlandırır.
katip:Ayşegül Güngör
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]