Talamus, beyin sapının rostral ucunda bulunan bir gri madde kütlesidir. Talamus, serebral korteksin, bazal gangliyonların, hipotalamusun ve beyin sapının tüm bölgelerine giden motor sinyaller ve duyusal sinyaller için önemli bir rol ve bütünleştirici bir terminal oynar. Ayrıca bilinç, uyku ve uyanıklığı da düzenler.
İçindekiler
talamus anatomisi
Talamusun genel görünümü, diensefalonun ana bölümünü oluşturan yumurta şeklinde büyük bir gri madde kütlesidir. Talamus, serebral kortekste her yöne uzanan sinir lifleri içerir. Üçüncü ventrikülün her iki yanında ikişer tane thalli vardır.
1. Talamusun ön ucu yuvarlak ve dardır ve interventriküler foramenin arka sınırını oluşturur.
2. Talamusun arka ucu, superior kollikulustan çıkıntı yapan pulpayı oluşturmak üzere genişler.
3. Talamusun alt yüzeyi, orta beynin tegmentumu ile süreklidir.
4. Talamusun medial yüzeyi, üçüncü ventrikülün yan duvarının bir parçasını oluşturur ve talamusa genellikle talamik bağlantı olarak adlandırılan bir gri madde bandıyla bağlanır.
talamustan kan akışı
Talamus, bipolar arter (posterior iletişim arteri), talamik arterler, dal talamik arterler ve koroidal arterler dahil olmak üzere çeşitli arterlerden kan sağlar.
talamus fonksiyonu
Talamus, beyinde merkezi olarak yerleştirilmiş ve birbirine bağlı karmaşık nöron gruplarından oluşur. Talamus güvenilir bir rol oynar ve beynin farklı kortikal bölgeleri ile serebral korteks arasındaki bilgileri bütünleştirir. maddeler halinde açıklamak gerekirse;
1. Koku alma sistemi dışında her duyusal sinyal için talamik çekirdekler vardır. Duyusal sinyalleri alır ve bunları ilişkili kortikal bölgeye gönderir.
2- Talamusun lateral genikülat çekirdeği görsel sistemle ilişkilidir. Retinadan gelen duyusal girdileri alır ve buna göre hareket eder ve duyusal bilgiyi görsel kortekse iletir.
Genikülat pulpa, işitsel sistem için aktarma istasyonu görevi görür.
4- Hipotalamus uyku, uyanıklık ve farkındalığın düzenlenmesinde rol oynar.
5. Talamusun ventral anterior ve ventral lateral çekirdekleri, bazal çekirdek devresinin bir parçasıdır ve bu nedenle istemli hareketlerin performansında rol oynar.
6- Lamina içindeki çekirdekler, retiküler oluşum faaliyetleri ile yakından ilişkilidir. Stratejik konumları, serebral korteksin genel aktivite seviyesini kontrol etmelerini sağlar. Bu nedenle, tabaka içindeki çekirdekler, bir bireyin bilinç ve uyanıklık düzeylerini etkileyebilir.
Talamusun klinik önemi
Talamus önemli bir geçiş ve bütünleştirici merkezdir. Merkezi sinir sisteminin bu bölgesinin hastalıklar üzerinde derin etkileri olacaktır. Hipotalamus tümörü istila edebilir, arteriyel beslenme hastalığından sonra dejenere olabilir veya kanama nedeniyle hasar görebilir. Bu zararları özetlemek gerekirse:
1. Duyusal kayıp
Lezyonlar bir kan pıhtılaşmasından veya talamusu besleyen bir arterden kanamadan kaynaklandığında duyusal kayıp meydana gelir. Posterior ventral nükleus ve posterior ventral nükleus lateralisin yaralanması, hafif dokunma, dokunma hissi, ayrımcılık ve vücudun karşı tarafından kas eklemi hissi dahil olmak üzere her türlü duyu kaybına neden olur.
2. Ki talamik
Talamusun intralaminar çekirdekleri serebral kortekste ağrı iletici görevi görür. Bu çekirdeklerin koterizasyonu, miyomla ilişkili şiddetli ve kalıcı ağrıyı azaltır.
3. Talamik El
Talamik lezyonları olan bazı hastalarda kontralateral el anormal bir pozisyondadır. Bu, el kaslarındaki anormal pozisyondan kaynaklanır.
4- Talamusun kalıtsal dejenerasyonu prion hastalığına, serebrovasküler olay hipotalamik sendroma, Korsakoff sendromuna bağlı olarak vücutta hasara yol açar.
Talamusun alt bölümü
Talamusun iki katmanı vardır:
Bölge katmanı: Talamus, üst yüzeyinde stratum zonula adı verilen ince bir beyaz madde tabakası ile kaplıdır.
Dış medüller lamina: Talamus, yan yüzeyinde başka bir tabaka olan lamina medüller dış ile kaplıdır.
Talamusun gri maddesi, sütunlu beyaz bir tabakaya, iç medüller laminaya, medial ve lateral yarılara bölünmüştür.
İç medüller laminaBir talamik çekirdekten diğerine geçen sinir liflerinden oluşur. İç medüller lamina çatallıdır ve Y şeklini andırır, böylece talamus üç ana bölüme ayrılır. Ön kısım Y’nin terminalleri arasında bulunur ve orta ve yan kısımlar Y’nin sapının her iki tarafındadır. Talamusun üç bölümünün her biri bir grup talamik çekirdek içerir:
1. Talamus ön kısım
Talamusun ön kısmı talamik ön çekirdeği içerir. Ön talamik çekirdekler, mamiller çekirdeklerden mamillotalamik yolu alır. Bu ön talamik çekirdekler, singulat girus ve hipotalamus ile karşılıklı bağlantılara sahiptir.
Ön talamik çekirdeğin işlevi: Talamik ön çekirdeğin işlevi, limbik sistemin işleviyle yakından ilgilidir. Limbik sistem, duygusal ton ve son hafıza mekanizmalarıyla ilgilidir.
2- talamusun orta kısmı
Talamusun orta kısmı, büyük bir sırt çekirdeği ve diğer birçok küçük çekirdek içerir. Dorsal çekirdek, serebral yarım kürenin ön lobunun tüm prefrontal korteksiyle çift yönlü bağlantılara sahiptir. Ayrıca hipotalamusun çekirdekleriyle de benzer bağlantıları vardır. Sırt çekirdeği, diğer tüm talamik çekirdek grupları ile bağlantılıdır. Dorsal çekirdek işlevi: Talamusun orta kısmı, somatik, visseral ve koku alma bilgileri dahil olmak üzere çeşitli duyusal bilgilerin entegrasyonundan sorumludur. Dorsolateral çekirdek, bu bilgiyi bir kişinin duygusal ve öznel durumlarıyla ilişkilendirir.
3. Talamusun yan kısmı
Çekirdekler bir dorsal tabaka ve bir ventral tabakaya ayrılır.
Dorsal çekirdek tabakası: sırasıyla dorsolateral çekirdek, arka yanal çekirdek, pulvinar.
Bu çekirdeklerin bağlantılarının detayları net değil. Diğer talamik çekirdekler, parietal lob, hipokampal girus, oksipital ve temporal loblarla bağlantıları vardır.
çekirdeğin ventral tabakası
ventral ön çekirdek: Bu çekirdek retiküler oluşum, bazal nigra, striatum ve frontal motor korteks ile ilişkilidir. Motor korteksin aktivitelerini etkiler.
ventral yanal çekirdek: Bu çekirdek, beyincikten önemli girdiler taşır. Ventral anterior çekirdeğinkine benzer bağlantıları vardır. Küçük bir kırmızı kalp eki vardır. Bu talamik çekirdeğin motor aktiviteyi etkilemesi muhtemeldir.
ventral arka çekirdekBu çekirdek, yükselen ve tatlandırıcı trigeminal yolları alır. Yükselen duyu yollarının orta bölümü ve omurgayı alması da önemlidir.
Talamusun diğer çekirdekleri
Plakaların içindeki çekirdekler: Bunlar, iç medüller lamina içindeki küçük nöron gruplarıdır. Çekirdeklerin, bireyin bilinç ve uyanıklık düzeylerini etkilediği düşünülmektedir.
Orta saha çekirdeği: Bunlar, üçüncü ventriküle bitişik nöron kümelerinden oluşur. Orta hat çekirdekleri, retiküler oluşumdan afferent lifler alır. Tam işlevleri bilinmemektedir.
retiküler çekirdek: Birincil kırmızı lifler serebral kortekste ve retiküler formasyonda birleşir ve çıktıları esas olarak diğer talamik çekirdekler tarafından sağlanır. Bu çekirdek, serebral korteksin talamik aktiviteyi düzenlediği bir mekanizma ile ilişkili olabilir.
Orta genikulat vücut: İşitsel yolun bir parçasını oluşturur. Orta genikülat gövdedeki lifler, alt kollikulustan gelir. Orta genikülat cisim, öncelikle kontralateral kulak olmak üzere her iki kulaktan işitsel bilgi alır. Karakteristik lifler işitsel korteksin orta genikulat sapını terk eder.
Yanal genikülat gövde: Görsel yolun bir parçasını oluşturur. Bu nedenle, her bir lateral genikülat cisim, optik kiazma yoluyla karşıt görüş alanından görsel bilgi alır. Efferent lifler, oksipital lobun görsel korteksine geçen bir optik radyasyon oluşturmak için lateral afferent gövdeyi terk eder.
Talamus gelişimi
Talamusun progenitör alanlarının oluşumu daha sonra orta beyin uyarısının oluşumunu üretir. Daha sonra, talamusun olgunlaşması ve ayrılması meydana gelir.
kaynak:
BBC Sağlık
yazar: Tuncay Bayraktar
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]