Sokrates’in hayatı
Sokrates MÖ 469’da Atina’nın güneyindeki küçük Alopec kasabasında doğdu. Duvarcı Sophoniscus ile karısı Phinarit’in oğludur. Çocukluk yılları elde edilemeyen Sokrates, Xantippe adında huysuz bir kadınla evlendiğinden bahseder. Üç oğlu olduğu bilinmektedir. Filozof Prodicus ve ünlü matematikçi Cyrene’li Theodoras tarafından öğretildi. Bir süre babasının mesleğini sürdürdü. O dönemde Atina’da örnek bir aydın olan sofistlerin derslerine katıldı. Öğretim metodolojisini buradan öğrenin. Yunanistan’da savaşın başlamasıyla birlikte Potidea Savaşı’na katıldı. Bu savaşta yaralanarak yıllardır araştırdığı felsefeye ilgi duymaya başladı. Analizler ayrıca Demokritos tarafından geliştirilen atom modellerine dikkat edilerek bulunur. “Sofist” adını verdiği, manasını bilen, bilgili, belâgat, siyaset ve gramer araştırmaları yapan düşünürlerin üslup ve yöntemlerine yeni yorumlar getirdi. Bu kişiler belli bir ücret karşılığında eğitimlerini yaparak gençlere bu konuda yardımcı oluyorlardı. Sokrates kendisini bu düşünürlerden ayırmak için yeni bir terim icat etti ve kendisine bilgi aşığı anlamına gelen “filozof” adını verdi. Bu kavram, felsefe ve filozof kavramlarının türetilmesinin ve yayılmasının yolunu açmıştır. Böylece Sokrates, kendisine filozof diyen ilk filozof oldu.
Sokrates, Miletos adlı dönemin önemli bir şairinin Atina’ya getirmek istediği ahlak anlayışına karşı çıkması ve hatip Lekhon ile tabakçı Anyetus’un savunucusu olması nedeniyle ölüm cezasına çarptırılmıştır. Otuz gün zindanda hapsedildi. Zengin ve etkili müritlerinden biri olan Crito’nun kendisini kaçırma önerisini reddederek kendini ölüme terk etti. Yıllardır taraftarı olduğu Atina kanunlarından kaçmamasının sebebinin kendi tehlikeleri ve tutarsızlıkları olduğunu ileri sürmüştür. Ahlaki ilkelere aykırı olacağını düşündü. Platon’un bahsettiği bu gibi olaylar, onun hayatı ile zihniyeti arasında güçlü bağlar olduğunu göstermektedir. Sokrates, Atina’nın siyasi gençliğine felsefe vermek ve para karşılığı ders vermek için toplanan Sofistler arasında yer alsa da davranışlarının temeli ölçü ve dengeydi ve her dönemde aynı kalmış ve göründüğü gibiydi.
Sokratik felsefe
Sokrates’in günümüze ulaşan hiçbir eseri olmamakla birlikte tavır, davranış ve tavırları Atina’nın yazılı kaynaklarına dayanmaktadır. Öğrencileri Platon ve Xenophon, onun yöntemlerini ve öğretilerini bir filozof olarak ifade ettiler. Aristophanes ise toplumsal geleneklerle çelişen inanç ve davranışlarını ele almıştır. Kendisiyle tanışmadan önce şair olan Platon, Sokrates ile tanıştıktan sonra onun tekniklerini ve yöntemlerini anlamak için yaptığı tartışmaları kayda geçirmiştir. Bu konuyu ele alan Socrates’in Savunması adlı eser, gereksiz suçlamalarla karşı karşıya kalan Sokrates’in yöntem ve yöntemlerini ele alarak gelecek nesillere yön vermiştir. Yazdığı sonraki iki kitapta, bilge adamın ölüm karşısındaki duruşunu ve metanetini ele aldı. Antik Atina’da davalara hakimler bakardı ve sayıları davanın önemine göre gruplardan seçilirdi. Sokrates’in davası yaklaşık 500 kalifiye yargıç tarafından ele alındı. Suçlu, genellikle hakimleri hitabet becerileriyle etkileyerek beraat eder. Bu sebeple savunmalarını para karşılığında sanıklara, hukuku iyi bilen kişilere yazardı. Retorik yerine Sokrates, en iyi bildiği diyalektik soru yöntemini kullandı. Fikirlerinin doğruluğunu savundu, kendini savunmayı ya da yargıçlardan af dilemeyi reddetti. Bu yüzden idam cezasını değiştirmek istemiyordu. Atina’da kutsal bir gün olduğu için infazı ertelendi.
Bir diğer önemli filozof olan Kant ile Sokrates arasında pek çok benzerlikten söz edilebilir. Her ikisi de rasyonel bilgiyi savunur ve her türlü dogmatizmi reddeder. Her ikisi de metafizik meseleler karşısında tam bir cahillik iddiasında bulunurlar ve ayırt edici özellikleri, bu cehaletin görünürdeki farkında olmalarına dayanır. Öte yandan, kişinin yapacağı ve tahammül edeceği bir şey olan pratiğin oldukça açık ve apaçık olduğunu ve teorik bir temele ihtiyaç duymadığını savunuyor. Öte yandan, her ikisi de yakın takipçileri ve savunucuları açısından aynı kaderi paylaşırlar.
Sokrates’in sözleri
Kötü insanlar sadece yemek ve içmek için yaşarlar. İyi insanlar yaşamak için yer ve içerler.
* Bir iyi vardır: bilgi ve bir iyi: cehalet.
Tecrübesiz hayat, hayat değildir.
* Bilmediğimi bildiğim için diğerlerinden farklıyım.
* İnsanlar her zaman her yerde aç olmuşlar ama her zaman erdemli olmamışlar.
*kendini bil.
* Bir şey biliyorum ve o da hiçbir şey bilmediğim gerçeği.
Erdem ruhun güzelliğidir.
* Kimse bilerek kötü değildir, bütün kötülükler bilgi zannedilen cehaletten gelir.
* Yeşillik toprağın çirkinliğini örttüğü gibi, tatlı denen şey de insanın birçok kusurunu örter.
* Ben kimseye bir şey öğretemem, sadece düşündürürüm.
* Bir şeyleri değiştirmek isteyen insan önce kendinden başlamalı.
* Hâkim iyi niyetle dinlemeli, akıllıca cevap vermeli, net düşünmeli ve tarafsız karar vermelidir.
* Kadın erkeğe eşit olduğunda ondan üstündür.
Açgözlülük doğal zenginliktir. Lüks suni yoksulluktur.
* Sadece işsizler değil, daha iyi işler yapabilecek olanlar da yüz çeviriyor.
* Hayattan uzaklaştıkça gerçeğe yaklaşıyoruz.
* Eğitimin pahalı olduğunu düşünen, cehaletin bedelini hesaplamış olur.
İyimser, ayakkabıları çalındığında benim ayaklarımın çok uzakta olduğunu anlayan kişidir.
kaynak:
https://e-okulbilgi.com/sokrates-kimdir-sokratesin-felsefesi-nedir-1241.html
Arthur Schopenhauer, Felsefe Tarihinden Slaytlar
http://www.filozof.net/Turkce/filozof-biyografi-s/154-sokrates-filozoflar-biyografi-hayati-eserleri-felsefesi.html?showall=&start=2
yazar: bronzlaştırıcı tonik
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]