medyauzmani.com
Multipl skleroz için hücresel tedavi yöntemleri «YerelHaberler – Yerel Haberler

Multipl skleroz için hücresel tedavi yöntemleri «YerelHaberler

Son yıllarda doku hasarı ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan kök hücre naklinde umut verici gelişmeler yaşanıyor. Özellikle otoimmün hastalıklarda (bağışıklık sistemi vücudun kendi hücrelerine saldırır) sinir sisteminde gözlemlenen gelişmeler olmuştur.

Hücre tedavisi ile tedavi ayrıca bağışıklık sisteminin baskılanmasını gerektirir. Ancak buradaki baskılama, bağışıklık sistemini baskılamak yerine tamamen sıfırlayan ilaçlarla aynı şey değildir. Bilim adamları kök hücre tedavisini kullanmanın üç farklı yolunu belirlediler. Birinci; Merkezi sinir sisteminde hasarlı miyelin (sinir hücrelerinin etrafındaki koruyucu kılıf şeklindeki yapı) üreten oligodendrositler yerine kök hücreler kullanılarak sağlıklı oligodendrositlerin güçlendirilmesidir. geçen; Bozulmuş bir bağışıklık sistemi için kan kök hücrelerinin değiştirilmesidir. üçüncü; Kök hücrelerin dokulardaki terapötik etkilerinden yararlanmak.

Yapılan çalışmalarda farklı kök hücre türleri kullanılmaktadır. bunlar; Otolog kan kök hücreleri (AHSC’ler), mezenkimal kök hücreler (MSC’ler), nöral kök hücreler (NSC’ler), indüklenmiş pluripotent kök hücreler (iPSC’ler) ve insan embriyonik kök hücreleri (hESC’ler).

hESC’lerin nakli şimdiye kadar çok tartışıldı ancak otoimmün hastalıkların tedavisi için güçlü bir stratejidir. hESCs hücreleri. Nöronlara, astrositlere ve oligodendrositlere farklılaşma yeteneğine sahip olduğu için, omurilik yaralanması ve multipl skleroz gibi birçok inatçı nörolojik hastalığı tedavi etme potansiyeline sahiptir.

Multipl skleroz (MS), en karmaşık nörolojik hastalıklardan biridir. Çünkü bu hastalığın altında yatan patogenez tam olarak bilinmemekte ve bu hastalık için mevcut tedavi yöntemleri yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle bu hastalık rejeneratif tıp uygulamaları için ideal bir hedeftir. Pluripotens (farklı hücre tiplerine farklılaşma yeteneği), çoğalma ve nöronlara farklılaşma ile hESC’ler MS tedavisi için uygun bir araçtır. hESC’lerin bu özellikleri onları ideal bir nöron kaynağı yapar.

Multipl sklerozun altında yatan patoloji

MS, merkezi sinir sistemindeki sinir hücrelerinin etrafındaki miyelin kılıfının eksikliğinden kaynaklanan kronik inflamatuar bir nörolojik hastalıktır. Bu hastalık tüm dünyada farklı yaş gruplarından çok sayıda insanı etkilemektedir. Özellikle Kuzey ülkelerinde yaşayan kadınların enfeksiyon kapma riski daha yüksektir. Tekrarlayan-düzelen multipl skleroz (RRMS), MS’in en yaygın versiyonudur. Resmin bu versiyonunda semptomlar bazen kötüleşir ve bazen kısmi iyileşme olur. RRMS’den 15-20 yıl sonra, hastaların %70’inde MS semptomları görüldü. MS genetik bir temele sahiptir ancak doğrudan genetik değildir. MS’e neden olan mekanizmalar tam olarak çözülmemiştir ve tedavisi yoktur. MS’de kullanılan mevcut tedavi yöntemleri sadece hastalığın semptomlarını hafifletmektedir.

Multipl sklerozun güncel tedavi yaklaşımları ve sınırlamaları

2010 yılından bu yana birçok oral ve semptomatik tedavi yöntemi onaylanmıştır. Şu anda mevcut olan tedaviler, hastalığın bağışıklık mekanizmasını hedef almaktadır. Çoğu tedavi, immünsüpresif ilaçlarla birleştirilir ve semptomların kötüleşmesini önlemeyi amaçlar. Tedaviler semptomları hafifletir, ancak sinir hücrelerindeki hasarı onaramaz, hastalığın ilerlemesini durduramaz ve hasarı tersine çeviremez. İnterferonlar, immün baskılayıcılar, kortikosteroidler ve monoklonal antikorlar gibi tedaviler, bağışıklık sisteminin hücrelerini ve aracılarını hedef alır. Ancak sadece hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilirler ve sinir hücrelerini korumak için yeterli değildirler.

MS tedavisi pahalıdır. Hastalık ilerledikçe tedavi maliyeti değişir. Tedaviler, hasta başına yılda 8.000 ila 54.000 ABD Doları arasında değişmektedir.

Multipl sklerozda hücresel tedaviler

Kök hücre nakli sonrası ilk tedavi yaklaşımı immünosupresif ilaçların uygulanmasıdır. Bu yaklaşımın arkasındaki mantık, bağışıklık sistemindeki aktif T hücrelerini ve B hücrelerini baskılayarak yeni bir sistem oluşturmaktır.

MS için standart tedaviler olmasına rağmen, çoğu hasta tedavinin etkili olmadığı ilerleyici bir aşamaya girer. Miyelin kılıfın oluşumunu sağlamak, hasarı onarmak ve hastalığın ilerlemesini önlemek için bir stratejidir.

Rejeneratif tıp alanında, kök hücre tedavisi etkili bir tedavi ve mevcut tedavi stratejilerinin sınırlamalarının üstesinden gelmek için yeni bir yaklaşımdır. MS için kök hücre tedavisi tüm dünyada mevcuttur. Ancak tedavi maliyeti her ülkedeki düzenlemelere göre değişmektedir. Amerika Birleşik Devletleri dışındaki ülkelerde tedavi maliyeti 20.000 ila 100.000 ABD Doları arasında değişmektedir. AHSC implantı Birleşik Krallık’ta multipl sklerozu tedavi etmek için kullanılır çünkü daha uygun maliyetlidir (2.800 €).

Otolog kan kök hücre tedavisi

Yüksek doz immünsupresan verilmesinin ardından kan kök hücreleri ile otolog (hastanın kendi hücreleri) tedavisi uygulandı. Bağışıklık sisteminin baskılanmasının nedeni. Hastadaki nöronların miyelin kılıfına saldıran T ve B hücrelerinin aktivitesinin baskılanarak yerine yeni bir sistem kurulmasıdır. Tedavi sırasında hastanın kanından kemik iliği kök hücreleri toplanır ve dondurulur. Bu aşamadan sonra, arızalı olan bağışıklık sistemi kemoterapi ile yok edilir. Dondurulmuş kök hücreler çözüldükten sonra, bağışıklık sistemini yeniden oluşturmak için hastaya kandan verilir.

mezenkimal kök hücreler

CSC’lerin immünojenik etkileri. T hücresi proliferasyonunu baskılar, dendritik hücrelerin olgunlaşmasını ve fonksiyonunu etkiler, B hücresi proliferasyonunu ve farklılaşmasını inhibe eder ve doğal öldürücü hücre fonksiyonlarını inhibe eder. Bir çalışmada, ilerlemiş MS’li 10 hastada kemik iliği kaynaklı CSC’lerin uygulanmasının iyileştirici olduğu bulundu.

nöral kök hücreler

Yetişkin beynindeki NSC’ler, oligodendrositlere farklılaşma ve MS hastalarında miyelinasyon sürecine katılma yeteneğine sahiptir. NSC’ler, oligodendrositleri potansiyalize etme yeteneklerinin yanı sıra, büyüme faktörlerinin salgılanması ve bağışıklık sisteminin düzenlenmesi gibi yararlı etkilere de sahiptir. Birden fazla faydalı etkiye sahip olma özelliğine terapötik plastisite denir. MS’de NSC’lerin tedavisinin faydalı olabilmesi için hücrelerin doku oluşumuna uyum sağlayabilmesi ve hayatta kalabilmesi gerekir. Yetişkin merkezi sinir sisteminde, hipokampusun subventriküler ve subfoliküler bölgesi, fonksiyonel nöronlara ve glial hücrelere farklılaşma yeteneği sergileyen NSC’ler içerir.

pluripotent kök hücreler

Bu hücre grubu, MS hastalarında miyelin yapacak olan oligodendrositlere farklılaşabilir. Yapılan bir çalışmada; İnsan olmayan bir primat modelinde, iPSC’lerden türetilen oligodendrositlerin, MS lezyonlarından etkilenen beyin bölgesine göç ettiğini unutmayın. Bu nedenle, iPSC’lerden türetilen oligodendrositlerin MS tedavisinde kullanılabileceğine inanılmaktadır. iPSC’lerin terapötik potansiyeli, iPSC’lerden hücre nakli yoluyla farklı hayvan modellerinde kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. iPSC’lerin klinik kullanımında güvenlik ve etkinlik kritik öneme sahiptir.
Diğer hücresel tedavi yöntemlerinin insan embriyonik kök hücreleriyle karşılaştırılması
CSC’ler restoratif ve immünsüpresif bir tedavidir. Bununla birlikte, yetişkin kaynaklardan gelen MSC’lerin çeşitliliği terapötik potansiyellerini azaltır. NSC’lerin ayrıca bazı sınırlamaları vardır, çünkü yalnızca uygun bir mikro ortamda oligodendrositlere farklılaşmak mümkündür. Kemik iliği kaynaklı AHSC’lerin sayısı ve sağlamlığı da tedavi için yeterli değildir.

iPSC’lerin terapötik potansiyeli, farklı hayvan modellerinde araştırılmıştır. Bununla birlikte, iPS hücreleri arasında farklılaşmamış kalan hücreler, tümör oluşturma riski altındadır. Ayrıca, bazı çalışmalar, hasat hücrelerinin kendileri tedavide kullanıldığında bile bir bağışıklık sistemi reaksiyonu gözlemlemiştir.

Kemik iliğinden elde edilen kök hücrelerin bir hastaya verildiğinde hastalığı kötüleştirdiği gösterilmiştir. Çünkü bu hücreler, bağışıklık sisteminde otoimmüniteyi tetikleyen sitokin adı verilen büyük miktarda molekül salgılıyorlardı. Öte yandan, insan embriyonik kök hücreleri, az miktarda sitokin salgıladıkları için terapötik bir strateji olarak daha kullanışlı bir araçtır. Ancak insan embriyonik kök hücrelerinin tedaviye dönüştürülmesi için klinik çalışmaların yapılması gerekiyor.

Multipl skleroz için hücre tedavileri kırk yılı aşkın bir süredir araştırılmaktadır ve son birkaç yılda önemli ilerleme kaydedilmiştir. Bu makalede açıklanan hücre terapilerinin klinik deneyleri başlamıştır. Ancak yapılacak daha çok iş var. Deneysel yaklaşımların etkinliği ve güvenilirliği konusunda henüz bir fikir birliği yoktur. Bu nedenle, multipl skleroz için hücresel tedavi yöntemleri deneyseldir. Bu çalışmaların rutin bir tedavi modalitesi haline gelmesi için, hücresel yaklaşımların etkinliği ve güvenliği hakkındaki şüpheleri ortadan kaldıracak daha fazla çalışma ve klinik deney yapılması gerekmektedir. Bunların olabilmesi için bu konularda çalışan araştırma gruplarının birlikte çalışması ve farklı kurumlardan fon sağlanarak desteklenmesi gerekmektedir.

Kaynak:
1) Shoff. Multipl skleroz için kök hücre tedavisinin gözden geçirilmesi: insan embriyonik kök hücrelerine özel odaklanma. Kök Hücreler ve Klonlama: Gelişmeler ve Uygulamalar 2018:11 1-11.

2) kınama ve tabut. Çok hücreli hücre tabanlı terapötik stratejiler
sertleştirilmiş Beyin 2017: 140; 2776-2796.

yazar: Ayka Olkay

Diğer gönderilerimize göz at

[wpcin-random-posts]

Yorum yapın