Libya’nın Akdeniz kıyısındaki Sirte’de (1942) doğdu, asker ve aynı zamanda devlet adamı. İlk ve orta öğrenimini Sebha’da tamamladı. Bingazi Üniversitesi Tarih Bölümü’nden ve Libya Askeri Akademisi’nden mezun oldu.
İngiliz Kraliyet Askeri Akademisi Sandhurst’te zırhlı savaş eğitimi aldı. 1959’da meslektaşlarıyla birlikte kurduğu yeraltı örgütü, Bağımsız İttihatçı Subaylar Hareketi’nin (1966) çekirdeğini oluşturdu. Libya istihbaratının varlığına rağmen orduda yedi binden fazla taraftar toplayarak Kral İdris el-Senusi’yi devirmek için hazırlıklara başladı ve Ağustos’ta darbeye hazırlanırken 1969’da yüzbaşı rütbesine terfi etti. . 1969 Kıdemli subaylar, Sünni kralının yeğeni Hasan Reda’ya karşı ayrı bir darbe yapacaklarını açıkladılar ve 1 Eylül 1969’da Timan, yüzbaşı rütbesindeki 60 genç subayla Trablus ve Bingazi’ye hareket etti. Kısa sürede kansız bir şekilde başarıya ulaşan darbe. Senussi kralı haberi Türkiye ziyareti sırasında aldı. Darbeden sonra Devrim Komuta Konseyi ile Savunma ve İçişleri Bakanlıklarının başkanlığını üstlendi ve Devrim Komuta Konseyi tarafından albaylığa yükseltildi (Ekim 1969).
Yeni yönetimle birlikte sosyalist bir düzene geçileceğini, Kuran’ın emirlerinin uygulanacağını, üçüncü dünya ülkeleriyle ilişkilerin geliştirileceğini ve emperyalizmle mücadele edileceğini duyurdu. Amerika Birleşik Devletleri ve diğer Batılı ülkeler Kaddafi’nin yönetimini tanıdı. Örneğin Arap dünyasının lideri Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdülnasır’ın uygulamalarını ele alalım. ABD ve İngiliz askeri üslerinin kapatılması. Bankaları ve petrolü kamulaştırdı. Aralık 1969’da Mısır ve Sudan ile İsrail’e karşı ortak bir duruş için müzakerelerde bulundu. Ocak 1970’te yeniden düzenlenen hükümette başbakanlığı ve Savunma Bakanlığını devraldı ve Binbaşı Abd al-Salam Kalud’u Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı olarak atadı. Petrol gelirlerini dış politikada önemli bir koz olarak kullanmayı seçti. Nasır’ın (Eylül 1970) ölümünden sonra Arap dünyasının liderliğini devraldı ve Arap ülkelerini birleştirmek için çeşitli girişimlerde bulundu ve bu amaçla Libya – Mısır – Suriye’nin katılımıyla Arap Cumhuriyetleri Birliği kuruldu ( Nisan 1971).
Aynı yıl Fas ve Sudan’da muhafazakar hükümetlere karşı askeri darbeleri destekledi. Malta’da iktidara gelen sosyalist Dom Mintov’a tarafsızlık politikasını pekiştirmek için mali yardımda bulundu, Sovyetler Birliği ile ilişkileri geliştirdi ve askeri yardım karşılığında bu ülkeye petrol sağlamaya başladı. 1972’nin başlarında Çad’ın asi Müslümanlarına yardım etti ve iktidara gelmelerini sağladı. Haziran 1972’de Devrim Komuta Konseyi başkanlığı ve Başkomutanlık dışındaki tüm görevlerinden istifa etti. Abd al-Salam Kaloud başbakan olarak atandı. Callud’un hazırladığı beş yıllık imar planı ile otoyol, liman, konut, sağlık hizmetleri ve sanayi yatırımlarına hız verdi. Nisan 1973’te, ülkede İslami ilkelere dayalı Arap sosyalizmini kurma çabasına girişerek Kültür Devrimi’ni başlattı. Bu amaçla dört yüzden fazla halk komitesi kurulmuştur. Yönetimde büyük değişiklikler ve tutuklamalar oldu. 1975 yılında Arap Sosyalist Birliği Genel Ulusal Konferansı, Devrim Komuta Konseyi, halk konferansları, halk komiteleri ve meslek kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla 618 üye ile oluşturuldu. İlk toplantısını (Ocak 1976’da) yapan konferansın adı Genel Halk Kongresi olarak değiştirilirken, Mart 1977’de ülkenin resmi adının Libya Arap Sosyalist Halk Cemahiriyesi olarak değiştirileceği açıklandı.
Kaddafi Genel Halk Kongresi Genel Sekreteri oldu) ve Devrim Komuta Konseyi’nin işlevi sona erdi ve yurtdışındaki büyükelçiliklerin genel bürolara dönüştürülmesiyle (Ekim 1979), hükümetin yerini bölüm sekreterlerinden oluşan Genel Halk Komitesi aldı. yeni siparişte değişiklik süreci tamamlandı. Yurt içinde bu gelişmelere ek olarak, yurtdışında Amerika Birleşik Devletleri’ne karşı izlenen politikanın sertleşmesi ve Fas’la gergin ilişkileri olan Tunus’u Arap davasına ihanetle suçlaması ve Mısır’ı ülkeden kovmak istemesi nedeniyle düzeldi. . Arap Birliği Teşkilatı: 1980 yılında Çad’da kendisine destek veren Gokkini Wadih, hükümeti devirdikten sonra Libya kuvvetlerini bu ülkeye gönderdi.Bu sırada Kaddafi, Filistin Kurtuluş Örgütü başkanı Yaser Arafat ile çatıştı ve ağırlığını ona verdi. İran tarafı. ABD Başkanı Ronald Reagan. Kaddafi’yi Batılı ülkelere terör ihraç etmekle suçlamak. 1981’den beri Libya’ya uygulanan ekonomik ambargonun devam ettiğini duyurdu. Son yıllarda İngiltere, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde Kaddafi’nin siyasi muhalefetine karşı Libyalıların öldürülmesi, ülkedeki Kaddafi karşıtı muhalefetin güçlendiğini ortaya koydu.
Bu durumda petrol fiyatlarındaki sürekli düşüş sonucunda yıllık petrol gelirlerinin 22 milyar dolardan 5 milyar dolara gerilemesi, Devrim Muhafızları ile Sovyet, Demokrat ve Suriyeli subayların kilit pozisyonlara gelmesinde büyük rol oynadı. Orduda. Bazı Batılı kaynakların 1984’te Kaddafi’ye karşı iki darbe girişiminin meydana geldiğine dair raporları doğru değildi. Bu arada İngiltere ve ABD’nin Libyalı diplomatları ve bu ülkelerden Libyalı diplomatları sınır dışı etme kararı alması, Libya-Batı ilişkilerinde gerginliğin artmasına neden oldu. ABD’nin Akdeniz’deki çıkarlarına aykırı bir durumda gerekirse Libya’yı bombalaması veya müdahale etmesi bu olaya yeni boyutlar getirdi. Kaddafi ile Reagan arasındaki sözlü düello 1986’nın başına kadar devam etti.
ABD Altıncı Filosu, Libya açıklarında bir haftalık bir eğitim tatbikatı gerçekleştirdi. Bu tatbikatın hemen ardından Libya Deniz Kuvvetleri ve Hava Kuvvetlerinin Sirte Körfezi ve Libya kıyısı açıklarında tatbikat yapacağı, tatbikat alanına giren yabancı uçak ve gemilerin düşürüleceği açıklandı. Bir ABD Altıncı Filo jet uçağı, Sirte Körfezi üzerinde iki Libya uçağını düşürdü. Kaddafi bunun cevapsız kalmayacağını söyledi.
1986’da Amerika Birleşik Devletleri Trablus, Bingazi şehirlerini ve Kaddafi’nin başkanlık sarayını bombalayarak Kaddafi’nin 13 yaşındaki kızı da dahil olmak üzere 40’tan fazla insanı öldürdü. 1. ABD savaş uçağı düşürüldü ve hava saldırısı dünya kamuoyunda büyük tepkiye neden oldu Kaddafi, gerçek teröristin Reagan yönetimi olduğunu doğruladı. ABD saldırısı karşısında prestijini büyük ölçüde kaybeden ülkede Kaddafi’nin konumu bir kez daha gündeme geldi. Ve güçler bastırıldı, olaydan bir hafta sonra Kaddafi, Libya devriminin on beşinci yıldönümü kutlamalarına katıldı ve yaptığı konuşmada Arap birliğinin gerekirse güç kullanarak devrim yoluyla sağlanacağını söyledi.
1987’de Habré’nin Fransa’nın desteğiyle Çad’ı işgal girişimi başarısız oldu ve bu nedenle Habré yönetiminin tanınması gerekiyordu; Irak’ın Kuveyt’i işgalini destekleyen iki ülke arasındaki ana çekişme noktası olan (Eylül 1989) Aouzou Şeridi’nde bir barış antlaşması imzaladı. İddiaya göre Haber’i deviren (Aralık 1990) General Déby’nin arkasındaydı ve ABD, Lockerbie uçak faciasından sorumlu tuttuğu iki Libyalı teröristi BM yetkililerine teslim etmeyi reddettiği için BM yasağıyla karşı karşıya kaldı (Nisan 1992). 2011 yılında Arap Baharı ile birlikte Libya’da bir iç savaş patlak verdi. 23 Ağustos 2011’de Trablus’un düşmesiyle Kaddafi rejimi çöktü. 20 Ekim 2011’de öldü.
Kültür Devrimi’nden sonra yazdığı “Yeşil Kitap”ın ilk cildinde siyasi görüşlerini özetlemiş, ikinci cildinde ise Libya sosyalizmi ilan edilmişti.
Kaynak:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Muammer_Kaddafi
katip:Bülbül doğdu
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]