Bağırsak metaplazisi, kronik hasar sonucu ortaya çıkan ve adını sıklıkla duyduğumuz mide mukozasında saptanan bağırsak epitel tipi ile yer değiştiren bir epitel formudur. Bu durum mide kanserlerine bağlı olarak intestinal metaplazide gelişen prekanseröz bir lezyon olarak tanımlanır ve çoğu insanda bu değişiklik olgusu mide kanseri riskini 6-7 kat artırır. Bağırsak metaplazisi, Helicobacter pylori enfeksiyonu olan kişilerin birinci derece akrabalarında daha sık görülür. Ailesinde daha önce mide kanseri öyküsü olan kişilerde de artış var. Ancak sigara içenlerin hemen hepsinde böyle bir ihtimal ile karşılaşmak mümkündür. İntestinal metaplazi insidansı kişiden kişiye değişir.
Sağlıklı ve sağlıksız yaşam tarzının yanı sıra beden dili ve beden diline bağlı olarak değişiklikler meydana gelir. H. pylori ile enfekte hastalarda daha sık görüldüğü belirlenmiştir. Hatta uzman söylemlerine göre olumsuzluklarda daha az yaygın olduğu doğrulanıyor. H. pylori ile enfekte hastalarda bağırsak metaplazisi erken yaşlarda, ergenlik döneminde ortaya çıkmaya başlar. 35 yaş altında görülme sıklığı %5 civarında iken, 75 yaş üzerinde bu oran %48’e çıkmaktadır. Bağırsak metaplazisi bu olgularda daha fazla artmaya başlamaktadır. Bunlar ülser olmayan dispepsi vakalarında ortaya çıkar. Bu miktar yaklaşık %32 oranında bulunurken mide ülseri olan hastalarda %56 oranında değişmektedir. Bağırsak tipi mide kanserini tanımlarken yaş, yaşam, genler, dikkate alınan faktörler. Bu hastalığa neden olan faktörler dikkate alınır. Tedavi süreci doktor kontrolünde gerçekleşir.
Hücre metaplazisini düşünmemiz gerekirse, patolojik nedenlerle hücre içinde değişmesi anlamına gelir. Eksojen bir uyarıcıdan olabileceği için kendiliğinden de hücre tipinde değişiklik olabilir. Dış uyaranlara karşı oluşan metaplaziye örnek olarak soğuğa dayanıklı hücrelerin kalınlaşması, büyümesi, yapısını değiştirmesi ve daha dayanıklı hale gelmesi gösterilebilir. Uyarana karşı meydana gelen hücresel değişikliklerin bir kısmı, uyaran kaldırıldığında eski haline dönebilmektedir. Ancak oluşan metaplazi başarılı bir şekilde tedavi edilse bile geri dönüşsüz olabilir. Kansere dönüşen metaplazi vakaları da vardır.
Hangi hücrelerde metaplazi var?
Herhangi bir hücre tipinin metaplaziye neden olması mümkün olsa da, bu hücre değişikliği en çok vücudun epitel hücrelerinde görülür. Üst solunum yollarının silyalı epitel hücrelerinin epitel hücreleri arasında çok katlı skuamöz epitel hücrelerine dönüşmesi, sigara hasarının neden olduğu metaplazinin en yaygın örneklerinden biridir. Özefagustaki skuamöz epitel hücrelerinin mide asidi reflüsünde ortaya çıkan bağırsaktakilere dönüşmesi de bu patolojik dönüşüm olayından kaynaklanmaktadır. Metaplazi denilen patolojik hücre tipinin değiştiği organlar mide, yemek borusu, servikal pinler gibi sıklıkla sıralanabilir. Epitel hücreleri dışında metaplazinin en ilginç örneği dişin pulpa olarak nitelendirilen dentin hücrelerinin kemik dokusuna dönüşmesidir. Farklı hücre tiplerinin patolojik duruma bağlı olarak değişikliklere uğraması muhtemel olsa da, bu hücrelerde metaplazi oluşma olasılığı epitel hücrelerine göre daha düşüktür.
Metaplazi kanser midir?
Metaplazide hücre tipi ve boyutu değiştiği için sıklıkla kanser ile karıştırılır. Literatürde kanser kontrolsüz hücre bölünmesi olarak tanımlanmaktadır. Bir de kontrol edilemeyen metaplazi var ama kanser değil ve değişime uğramış hücrelerde hiç anormal bir yapı yok. Ancak hücreler değişime alıştıkça ve tekrar değişmeleri kolaylaştıkça kansere dönüşme riski taşırlar. Bu nedenle metaplazili hastalarda mikroskobik tanı ile değişmiş hücreler saptandığında acil önlem alınması ve durumun izlenmesi önemlidir. Ayrıca metaplazi uygun bir zemin hazırlayarak hücrelerde karsinom oluşumunu kolaylaştırır. Metaplazi sonucu hücreleri değişikliğe uğrayan kişilerin patolojik durumlarının sürekli izlenmesi, gerekli tedavi yöntemlerinin doğru seçilmesi ve uygulanması gerekmektedir. Metaplazi hakkında önemli bilgileri ele aldık. Sağlıklı günler.
yazar: Sona Korkmaz
kaynak: fenodevim.com
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]
İlk Yorumu Siz Yapın