Güneş sisteminin dördüncü gezegeni, Dünya’nın yarısı kadar yarıçapa sahip, yaşam varlığına dair en büyük kanıtların bulunduğu Mars, 1999 yılından sonra yörüngesinde en çok uzay aracını barındıran yer olarak biliniyor ve merakla inceleniyor. Dünya’dan gelen güneş ışığı yardımıyla çıplak gözle görülebilen ve kırmızımsı rengiyle paslı bir topa benzeyen bu gezegen, insanların yaşayamayacağı bir atmosfere sahiptir. Araştırmalar, şimdiye kadar keşfedilen en büyük kanyonların ve en büyük göktaşı kraterlerinin gezegende olduğunu göstermiştir. Gezegenin kırmızı rengi, yüzeyinin demir oksitten oluşmasından kaynaklanmaktadır. NASA, Mars’a gönderdiği robotlarla yüzeyi binlerce kez taradı ve okyanusların, akarsuların ve su yollarının izlerini buldu. 2008 yılında Mars’ın kutup bölgelerinden alınan buz (su buzu), teoriyi kanıtlıyor ve Mars’ta bir zamanlar yaşam olduğu yönündeki görüşleri destekliyor.
Mars toprağının ne olduğunu incelemeden önce, uydu görüntülerine bakarak bazılarının silikon ve bazılarının bazalttan oluştuğunu söylemesiyle bu pek çok varsayıma yol açtı. Yapılan incelemeler ve örneklemeler sonucunda bazalt ve çoğunlukla silika bakımından zengin toprakların olduğu sonucuna varılmıştır. Silika, cam yapımında kullanılan bir hammaddedir ve bolluğu bilim dünyasını şaşırtmıştır. Bu derecedeki toprak silikon doygunluğu, Mars’ta veya suyla ilgili bazı koşullarda meydana gelmiş olabilecek volkanik olayların kalıntıları olarak yorumlanır. Dünya ile karşılaştırıldığında, Mars daha az yoğun, daha az hacimli ve masiftir.
Dünya gibi Mars’ta da bazı dönemlerden geçti ve yüzeyinin şeklini etkileyen etkiler yaşadı. Bu yaşlar Nuh, Hesperian ve Amos’tur. Araştırmalara göre yaklaşık 3.6 milyar yıl önce büyük seller ve meteor çarpmaları ile Tharsis bölgesi olarak bilinen plato şeklini almıştır. 1 milyar 1,8 milyar yıl önce Hesperian döneminde Amuz 1,8 milyar yılı kapsıyor ve bugüne kadar kaydedilen tek şey dev bir masifin kırılması sonucu oluşan bir çığ.
Mars için suyun varlığı, Dünya’dan çıkan ve kısa sürede kaybolan ve sadece buz kütlelerinin kaldığı yerde derin izler bırakan yüksek basınçla varsayılır. Küçük akarsu izlerinin olmaması ilk başta tuhaf bir durum olarak görülmüş, ancak heyelan ve diğer hava koşullarından dolayı kaybolma ihtimalleri nedeniyle göz ardı edilmişti. Her durumda, hiçbir şey bu saatten sonra Mars’ta su olmayacağını kanıtlayamaz. NASA yetkilileri ve bilim adamları, yağmur, yeraltı suyu veya bir tür su oluştuğundan emin olduklarını ve bunun değişmeyeceğini defalarca beyan ettiler.
Mars’a çok büyük ve çok sayıda göktaşı düştüğü ve düşmeye devam ettiği biliniyor. Yüzeyinde bu şekilde dev kraterlerin oluştuğu ve çarpan göktaşlarının hacminin Avrupa’nın tamamı kadar büyük bir alanı kapladığı görülüyor. Ayrıca Mars’ta bilinen en büyük krater dışında en büyük vadide ve en yüksek dağda (Olimpos) bulunduğu bilinmektedir. Dağın yüksekliği, Everest Dağı’nın yüksekliğinin üç katı, yani 27 km uzunluğunda olarak ölçüldü. En büyük kanyonun 4000 km uzunluğunda ve 7 km derinliğindeki Valles Marineris olduğu bilinmektedir.
Mars atmosferini uzun zaman önce (4-5 milyar yıl önce) kaybetmiş ve yüzeye çarpan doğrudan güneş ışığına maruz kalmıştır. Yüzeydeki kuru buz bu ışına maruz kaldığında su buzu bulutlarının oluşmasına neden olur. Kutup bölgeleri çok soğuktur ve sıcaklığın -140 dereceye kadar düştüğü bilinmektedir. Diğer bölgelerde ve yaz aylarında 20 dereceden daha fazla ısındığı için en iyi durumun bu olduğu sonucuna varıyorum. Mars’ta yaşam için birçok plan yapıldı. Son yapılan keşifle birlikte bir mikroorganizmanın ilkbahar ve yaz mevsimlerinde toprakta bir çiçek oluşturur gibi yaşadığı gözlemlendi. Bilim adamları topraktaki maddelere uygun bazı bitkiler yetiştirdiler. Ancak Mars yüzeyinin ultraviyole radyasyona maruz kalması nedeniyle, sadece toprağın yeterli olmayacağı gelişmiş bir atmosfere ihtiyaç duyulduğu anlaşıldı. Mars’ın evrimi üzerine yapılan araştırmalar ve natürmort umutları gelişmeye devam ediyor.
katip: Sinan Uza
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]