Sözde kelebek etkisi, Edward Lorenz tarafından 1963 yılında hava durumunu hesaplarken keşfedildi. Bu hesaplamada öncelikle olayın başlangıç sayısı olarak 0.506127 sayısını dikkate alın. İkinci hesaplamada başlangıç noktası olarak 0,506 sayısı kabul edilmiştir. Yani iki sayı arasında binde bir fark vardı. Yani bu oran, bir kelebeğin kanat çırpmasıyla oluşan rüzgarla aynı olasılığı ifade etmektedir. Ancak bu farklılığa rağmen; İşlem gerçekleşirken ikinci hesaplamada kullanılan değer sonuca ulaşıldığında bambaşka bir duruma neden olur. Yani rakamlar birbirine çok yakın olsa da sonuçlarda farklılıklar var.
Lineer sistemlerde girdilerdeki çok küçük bir fark, çıktılarda büyük farklılıklara neden olabilir. Yani bu, dünyanın bir yerindeki bir kelebeğin kanat çırpmasından kaynaklanan rüzgarların dünyanın başka bir yerinde hortum oluşturması demektir. Lorenz, ortaya koymaya çalıştığı hava tahminlerinde bu etkiyi fark ediyor ve bu tahminlerde çok farklı değişkenler olduğunu ve çok karmaşık hale geldiklerini belirtiyor. Kısacası, çok küçük olasılıklar bile çok farklı bir tahmine yol açabilir. Böylece, hava durumunun yalnızca kısa vadede tahmin edilebileceği teorisini ortaya attı. Ayrıca bu durumu genelleştirir ve lineer sistemler için gelecek tahminlerini sınırlar.
Kelebek etkisini günlük hayata uyguladığımızda şu söz gelir aklımıza: “Çivi ayakkabıyı, at atı, at biniciyi, şirket biniciyi, şirket ülkeyi kurtarır.” hayatta başına gelen her durum, yapılan her eylemin bir değeri vardır. Küçük gibi görünen durumlar, onları etkileyen olayları bambaşka bir duruma dönüştürebilir.
Kelebek etkisini felsefi olarak da ortaya koyan bir video…
katip: Gürkan Demirci
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]