insan kaynakları yönetimi kavramı
İnsan kaynakları yönetiminin ana konusu, üretim faktörlerinden biri olan emektir. Üretilen mal ve hizmetlerin ekonomik olabilmesi için insan ihtiyaçlarını karşılaması gerekir. Firmalar da bu amaçla üretimde insan emeğinden yararlanırlar. Dolayısıyla insan kaynakları, üretimin aracı ve amacıdır. İnsanlar üretimde fiziksel ve zihinsel emek harcarlar. Fiziksel çalışma kas gücünü içerirken, entelektüel çalışma zihinsel aktiviteleri içerir. Tüm şirketlerde insanlar farklı pozisyon ve statülerde çalışmaktadır. Çalışırken fiziksel ve zihinsel çabalarını birlikte kullanırlar. Yoğunluk farklılıkları işe bağlıdır.
İnsan kaynakları kavramı, bir işletmedeki tüm insanları içerir. Gelecekte işletmeye katılması muhtemel kişiler arasına dahil edilebilir.
İnsan kaynakları yönetimi (İKY), yasal çerçevede insan kaynaklarının etkin bir şekilde yönetilmesi için çalışan, şirketlere ve bireylere fayda sağlayan bir dizi işlev ve çalışma olarak kabul edilmektedir.
İnsan kaynakları yönetimi hedefleri
İnsan kaynakları yönetiminin iki temel amacı;
1-Çalışanların bilgi ve becerilerini en iyi şekilde kullanarak katkılarını maksimize etmelerini sağlamayı,
2- Çalışma yaşam kalitesinin yükseltilmesi.
Bu iki amaç arasında güçlü bir bağ kurulabilir. Sağlıksız ve güvensiz bir ortamda çalışan ve işini sevmeyen çalışanlardan verimlilik beklenemez. İşini sevebilmesi için bilgi ve becerilerini kullanacağı bir iş gerekmektedir. Bazı yöneticiler yalnızca birincil amaçları için çalışırlar. Çalışmayı aynı anda hem araç hem de amaç olarak kabul etmezler, sadece araç olarak kabul ederler.
Çok istifalar varsa, iş kazaları ve meslek hastalıkları varsa, devamsızlık, standart dışı üretim, toplu sözleşmeler sorunlu, çalışanlar memnuniyetsiz ve moral düşükse, insan kaynakları yönetimine bağlı önemli sorunlar vardır. Dolayısıyla personel maliyetleri artar ve verimlilik düşer. Bu sorunlar, iş ve çalışan ihtiyaçları doğrultusunda insan kaynakları yönetimi önlemleri ile çözülmeye çalışılmaktadır.
insan kaynakları yönetiminin önemi
Emek faktörü, diğer üretim faktörlerinden ayrı tutulur. Emek, diğer faktörleri birleştiren, işleyen ve organize eden faktördür. Firmalar diğer üretim faktörlerini satın alırlar. Sadece işçi kiralayabilirler. İstihdam farklı deneyimler gerektirir.
Çalışanların örgüt dışındaki konumları da örgütteki üretimi etkileyebilir. İşletmelerde rekabette mükemmellik, insan kaynağına verilen öneme bağlıdır. Bu nedenle, tüm iş kararları doğru bir şekilde alınmalıdır. İş, farklı statülerden çok sayıda insanı etkin ve verimli bir şekilde istihdam ederek sağlanır. Bunun nasıl sağlanacağına insan kaynakları departmanı karar verir.
Tüm birim yöneticileri aynı zamanda insan kaynakları yöneticisi olarak görev yapmak zorundadır.
İnsan kaynakları yönetimini etkileyen çevresel faktörler
İnsan kaynakları yönetimi, çalışanların üretkenliğini ve çalışma yaşamının kalitesini iyileştirmeye çalışırken çevreden etkilenir. Toplumun değişken değer hükümleri ve normları örgütün ve çalışanların örgütten beklentilerini değiştirir. Başarılı insan kaynakları yönetimi, üst yönetimi bu yönde uyarır.
İç ortamın unsurları:
Bunlar iş kaynaklarının unsurlarıdır ve kontrol edilebilirler.
Bireysel nitelikler
İş yeterlilikleri
* Bireysel ilişkiler
Organizasyon özellikleri
Dış ortamın unsurları:
Çalışma ortamından kaynaklanan nispeten kontrol edilemeyen faktörler.
* Dış kaynaklar
* Rakipler
* Kanunlar
Kaynak:
Anadolu Üniversitesi – Bayındırlık – Haziran 2008
yazar:Halil İbrahim Arık
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]