Ahşap, özelliklerine göre farklılık gösterse de mobilya, süs eşyası, ahşap işleri, tesbih, gemi yapımı, dekorasyon gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Gül ağacı ağacı, odun elde edilen ağaçlardan biridir.
Gülağacı ülkemize ilk kez II. Abdülhamid döneminde İran’dan getirildiği sanılmaktadır. Bir ağaç gövdesi çizilirken reçine elde edilir. Bu yapısından dolayı bu ağaca Arapça’da yapışkan merhem anlamına gelen “balsam” adı verilmiştir. Dilimize buradan geçtiği sanılmaktadır. Öte yandan, dilimizde sık kullanılan kelimeler için “gül ağacı” ifadesi, bitkinin yapışkan reçine özelliğinden gelmektedir.
Gülağacı, Güney Asya ve Uzakdoğu ülkelerinde, Amerika kıtasında, sıcak bölgelerde yetişen, sert ağaçlı, uzun yıllar yaşayabilen, kışın yapraklarını hiç kaybetmeyen bir ağaç türüdür. yoğun olarak büyüdüğü yerler; Hindistan, Madagaskar, Senegal, Kızıldeniz kıyısı ve Brezilya. Latince Commiphora opobalsamum’dur. Dünyanın en sert ve en ağır tropik ağacı olarak bilinir. 10-15 metre uzunluğa ulaşabilir. Odun çekirdeği en sert iç odunsu kısımdır ve ahşabın diğer kısımlarına göre farklı özelliklere sahiptir. Bu kısım ölü iletim paketlerinden oluşur. Göbek ağacında yaş halkaları yoktur. Kesi yerinde ortaya çıkan damarlar, kahverengi ve morun çeşitli tonlarında görülür. Ahşabın rengi ağacın dış duvarına doğru açık renklidir. Ortadaki ana ağaç mordur. Basma, çatlama ve korozyon gibi darbelere karşı direnci yüksektir. Depolama sırasında su kaybından dolayı diğer ağaç türlerine göre daha az çekme ve eğilme gösterir. Ağaç gövdesi çok sağlam olduğu için kesilmesi ve işlenmesi zordur. Bu nedenle işleme sırasında yüksek tecrübe ve beceri gerektirmektedir.
Güçlü, suya ve küflenmeye karşı dayanıklı yapısı ile gemi pervanelerinin çıkıntılı kapağının iç yüzeyini kaplayarak kardan mili yataklarının oluşturulmasında kullanılır. Gülağacı ile şaft arasındaki deniz suyu kayganlaştığında kardan mili daha konforlu hale gelir. Geminin gövdesinin yapımında gül ağacı kullanılmamıştır.
Gülağacı ağacının ahşabı da tespih yapımında kullanılır. Ağaçta bulunan kahve ve kakao karışımının hoş tropikal aroması, vücut ısısının etkisiyle daha da belirginleşir. En çok tercih edilen tesbih çeşitlerinden biridir.
Ahşabı mobilya yapmaya uygun olmasa da mobilya kaplamak için kullanılabilir. Küvet, kalem, biblo ve değerli eşya saklama kutuları yapımında ahşabın yaydığı hoş aromanın emilmesi için kullanılır. Gülağacı ise gümüş işlemede katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Bunların dışında süs eşyası yapımında da müzik aletleri kullanılmaktadır.
Kesim anında ortama yayılan talaş tozu insanlarda solunum rahatsızlığına neden olur. Bu nedenle özellikle gülağacı atölyelerinde iş güvenliği konusunda daha titiz olunması gerekmektedir.
yazar:Segedim Aydın
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]