Canlı organizmaların gözleri ve görme sistemleri, organizmanın bulunduğu yere göre gelişmiştir. Canlıların yaşadığı yer gözlerinden anlaşılır. Buradan gözün çok önemli bir organ olduğunu anlıyoruz.
İnsan dış dünyayı üç boyutlu gören canlılardır. İnsanlarda sağ göz ve sol gözdeki görme oranları biraz farklıdır. Bu küçük boyut, insanların üç boyutlu görmesini sağlar. Hayvanlar ise sol gözleri ile sadece sol taraflarını, sağ gözleri ile sağ taraflarını görebilirler. Bu nedenle dış dünyayı bir tablo gibi algılarlar. Henüz derinlik yok.
Tavşanlar başlarını çevirmeden önünüzü ve arkanızı görebilen hayvanlardır. Başlarını çevirmeden arkalarını görebildikleri için arkadan yaklaşan bir hayvan onları yakalayamaz. Ama tavşan başını çevirmezse burnunun ucundaki şeyi göremez. Atlar tavşana benzeyen hayvanlardır. Arkalarında olanı görebilmeleri için başlarını biraz çevirmeleri yeterlidir.
Anlaşıldığı üzere ot yiyen otoburların arkadan sessizce yaklaşan et yiyen etoburları görebilmeleri çok olasıdır, bu nedenle bir etoburun kaçması çok olasıdır. Görüş alanları sınırlıdır. Ancak ileri düzeydedirler ve düşmanlarının mesafelerini iyi görebilir ve ölçebilirler.
Suaygırlarını inceleyecek olursak gözleri daima kulaklarına yakındır. Bu nedenle vücutları suyun içindeyken bile çevrelerinde olup bitenleri kolayca fark edebilirler. Şaşırtıcı bir şekilde, bir arının toplam 12.000 gözü vardır. Ve gözlerini oluşturan tüm mercekler bir gözünün ardı sıra. Bukalemun gözleri birbirinden bağımsızdır. Bir gözüyle avını, diğer gözüyle çevresini takip edebilir. Eşeklerin gözleri tamamen düzenlidir. Her neyse, dört ayağı da rahatlıkla görebilirler.
Kurbağanın gözleri ve görüşü oldukça dardır. Ancak önünden geçen bir sineği yakaladığını görmekten ibarettir. Bir köstebeğin gözleri toplu iğne başı büyüklüğündedir. Bu onun yeraltı hayatına devam etmesi için yeterlidir. Bazı hayvanlar tüm renkleri kolayca görebilir ve ayırt edebilir. Ancak bazı hayvanlar renge karşı çok hassas değildir.
İnsan gözü, yalnızca anlattığım amaç için var olan şeydir. Ancak, çoğu koşula uyum sağlayan özelliklere sahiptir. Gözler insanımızın en önemli unsuru, sebebidir. Koku, memelilerde en önemli duyudur. Böcek yemi. Ama insanlarda en önemli duyu görmedir. İnsan uzağı ve karanlıkta görme yeteneğine sahip olmasa da en iyi algıya sahiptir ve sınırlı bir yeri görmektense her yeri görebilir.
Doğadaki tüm canlı türleri çevrelerindeki olayları farklı görürler. Yani canlılar kadar hayvanların gözleri de farklılık gösterse de hepsinin görme sistemi aynıdır. Hepsi bir kamera gibi çalışıyor. Elbette görme mekanik bir sistem değildir. Beynimiz, gözlerden algıları duyularımıza iletir ve yorumlar ekler. Bu nedenle kimilerine güzel gelen kimilerine çirkin görünür.
Tüm bunların bir sonucu olarak insan gözünün yaşamı sürdürebilecek kapasite ve yeteneğe sahip olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla gözümüzle göremediğimiz pek çok şey vardır. İnsan, dünyadaki pek çok şeyi göremez ve yine de onları hayal bile edemez.
katip: Doğan Ülker’di
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]