MUTYH geni, MYH glikosilaz adı verilen DNA onarımında yer alan bir enzimi yapmak için talimatlar içeren bir gendir. Bu enzim, hücre bölünmesine hazırlanırken DNA kopyalanırken (DNA replikasyonu) meydana gelen bazı hataları düzeltir. DNA, her biri belirli bir eşe sahip olan nükleotit adı verilen yapı taşlarından oluşur. Normalde adenin, timinle (AT olarak yazılır) ve guanin, sitozinle (GC olarak yazılır) eşleşir.
Normal hücresel aktiviteler meydana gelirken, bazı durumlarda guanin oksijen ile değiştirilir, bu nedenle sitozin yerine adenin ile eşleştirilmesi gerekir. MYH glikosilaz bu hatayı düzeltir, böylece mutasyonlar DNA’da birikmez ve tümör oluşumuna yol açar. Bu tip onarıma verilen ad primer eksizyon onarımıdır.
İçindekiler
Ailesel adenomatöz polipozis
MUTYH genindeki mutasyonlar, otozomal resesif bir ailesel adenomatöz polipoz formuna (MYH ile ilişkili polipoz olarak da adlandırılır) neden olur. Bu gendeki mutasyonlar, hücrelerin DNA replikasyonu sırasında meydana gelen hataları düzeltme yeteneğini etkiler. Ailesel resesif adenomatöz polipozisi olan kişilerde, her hücrede MUTYH geninin iki kopyası mutasyona uğrar. Bu gendeki mutasyonlar genellikle işlevsel olmayan veya düşük işlevli MYH glikosilaz ile sonuçlanır. Bir hücrenin baz eksizyon onarım süreci geri dönüşümlü olarak değiştirilirse, çeşitli genlerde mutasyonlar birikmeye başlar. Böylece hücre aşırı büyümeye başlar ve bu da sıklıkla tümör oluşumuna yol açar.
Proteinlerin yapı taşları olan amino asitlerin MYH glikozilazdaki dizilişini etkileyen iki mutasyon, Avrupa kökenli insanlarda daha yaygındır. Bir mutasyon sonucunda amino asit tirozin, 179 pozisyonundaki amino asit sistein ile değiştirilir. (Tyr179Cys veya Y179C olarak gösterilir). Diğer mutasyonda, 396 pozisyonundaki amino asit aspartik asit, amino asit glisin ile değiştirilir. (Gly396Asp veya G396D olarak yazılır).
MUTYH genetik testi
NBN
NBN genindeki NBN patojenik varyantları, artan meme kanseri, yumurtalık kanseri, prostat kanseri ve melanom riski ile ilişkilidir.
NF1
NF1 genindeki kalıtsal patojenik varyantlar, akciğer kanseri riskini artırır ve nadir durumlarda, genellikle 2 yaşından küçük çocuklarda görülen, kan oluşturan dokuların kanseri olan miyeloid lösemiye neden olur.
NTHL1
NTHL1 genindeki patojenik varyantlar, artan kolorektal kanser riski ile ilişkilidir.
PALB2
PALB2’deki kalıtsal varyantlar PALB2 meme kanseri, pankreas kanseri ve yumurtalık kanseri riskinde artışa neden olan gendir.
Bedjafra
PDGFRA genindeki genetik değişiklikler, en yaygın olarak mide veya ince bağırsak kanserleri olmak üzere gastrointestinal sistem kanseri riskinde artış ile ilişkilidir.
PMS2
Lynch sendromlu ailelerin yaklaşık yüzde 2’sinde PMS2 genini içeren genetik anormallikler bildirilmiştir. Lynch sendromu, kolon, rektum, endometriyum, yumurtalıklar, mide, safra kesesi, karaciğer, ince bağırsak, üst idrar yolu ve beyin kanserleri dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinin riskini artırır. Bazı durumlarda glioblastoma gelişme riski yüksektir. PMS2 patojenlerinin iki varyantını taşımak, çok nadir olmasına rağmen, artan lösemi veya lenfoma riski ile ilişkilidir.
yarım 1
POLD1 genindeki patojenik varyantlar, diğer birçok kanser arasında artan kolon kanseri riski ile ilişkilidir.
kolon
POLE’deki genetik varyasyon, artan kolorektal kanser riski ile ilişkilidir.
PTEN
PTEN osteosarkom sendromuna (PHTS) neden olan ve ayrıca Cowden sendromuna katkıda bulunabilen PTEN geninin patojenik varyantları. Örneğin meme, tiroid, rahim ve kolon kanseri gibi hastalık riskinde artışa neden olabilir.
RAD50
RAD50 genindeki RAD50’nin kalıtsal patojenik varyantları, artan yumurtalık kanseri riski ile ilişkilidir.
RAD51C
RAD51C’deki patojenik genetik varyantlar, artan yumurtalık ve meme kanseri riski ile ilişkilidir.
RAD51D
RAD51D’deki patojenik genetik varyantlar, artan yumurtalık ve meme kanseri riski ile ilişkilidir.
SDHA
SDHA genindeki SDHA patojenik varyantları, mide veya ince bağırsakta prekanseröz veya kanserli olmayan tümörlerin büyümesi ile karakterize edilen gastrointestinal stromal neoplazi (GIST) riskinde artış ile ilişkilidir. SDHA’daki genetik değişiklikler ayrıca adrenal bezlerin ve baş ve boyunun yakındaki hücrelerinde hem kanserli hem de kanserli olmayan tümörlere neden olan bir durum olan paraganglioma – feokromositoma ile ilişkilidir.
SDHB
SDHB geni, çeşitli kanser türlerinde rol oynar. Cowden sendromu veya Cowden benzeri sendromu olan kişilerde tümör büyümesi riskinde artış ve meme, tiroid ve endometrial kanser riski bildirilmiştir. SDHB’deki varyantlar ayrıca, özellikle mide ve böbrek kanseri olmak üzere gastrointestinal stromal tümörler (GIST) riskinde artış ile ilişkilidir.
SDHC
SDHC genindeki genetik anormallikler, bir gastrointestinal sistem kanseri olan gastrointestinal stromal tümörü (GIST) olan az sayıda bireyde tanımlanmıştır. 30’dan fazla farklı SDHA türü, adrenal bezlerin, başın veya boynun yakındaki hücrelerinde kanserli tümörlere neden olabilen kanserli olmayan bir durum olan paraganglioma-feokromositoma ile ilişkilidir.
SDHD
SDHD’deki kalıtsal genetik varyantlar, meme ve tiroid kanseri riskinin yanı sıra gastrointestinal stromal tümörler (GIST) ve artan mide kanseri riski ile ilişkili olan Cowden sendromuna neden olur.
SMAD4
SMAD4’teki patojenik varyantlar, artan kolorektal kanser riski ile ilişkilidir. SMAD4’te çocukluk çağı polipozisi sendromuna neden olduğu bilinen en az 78 varyant vardır.
İŞARETİ KALDIR4
SMARCA4 genindeki en az altı farklı patojenik varyant, artan karsinom riski ile karakterize edilen rabdomiyosarkom duyarlılık sendromu (RTPS) olan kişilerde tanımlanmıştır. Bu tümörler en sık beyinde, yumurtalıklarda, omurilikte veya böbreklerde görülür, ancak diğer organlarda da ortaya çıkabilirler.
STK11
STK11, gastrointestinal sistemde hem kanserli hem de kanserli olmayan tümörlerin oluşmasına neden olan bir durum olan Peutz-Jeghers sendromu (PJS) ile ilişkili STK11 genindeki değişiklikleri. Bu, meme, kolon, pankreas, mide, ince bağırsak, serviks, endometrium, testisler, cilt, yumurtalıklar ve akciğer kanseri riskini artırabilir.
TP53
TP53 genindeki kalıtsal patojenik varyantlar, artan kanser riski ile ilişkili olan Li-Fraumeni sendromuna (LFS) neden olur. LFS meme kanseri, kemik kanseri, lösemi, yumuşak doku kanseri, kolorektal kanser, akciğer kanseri ve adrenal kanser riskini artırabilir.
kaynak:
https://www.cancer.net/cancer-types/mutyh-or-myh-associated-polyposis
https://www.everydayhealth.com/cancer/everything-you-need-know-about-mutyh/
https://medlineplus.gov/genetics/gene/mutyh/
yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]