Bazı ağaç veya bitkilerde olağandışı topaklar, topaklar veya kütleler oluşabilir. Bu garip oluşumlara sprite denir ve farklı boyut ve şekillerde olabilirler. Bazı Galli topak gibi görünürken, yumuşak ve hissedilirken, diğerleri kaya kadar serttir. Galls, yapraklardan köklere kadar bitkilerin herhangi bir yerinde oluşabilir. Safra, belirli organizmalar tarafından bitkide hasara veya tahrişe neden olan bitki dokusunun anormal büyümesidir. Yuvarlak solucanlar, bakteriler, mantarlar ve virüsler ağaçlarda, çalılarda ve diğer bitkilerde büyümeye neden olabilir. Bununla birlikte, semptomların çoğuna böcek veya akar faaliyeti neden olur.
Safra böcekleri veya akarlar, bitki üzerinde beslenerek veya bitki dokusunda yumurta bırakarak safra oluşumunu başlatır. Böcekler ve akarlar, yaprakların açık olduğu zamanlar gibi hızlı bir büyüme döneminde bitki ile etkileşime girer. Bilim adamları safra üreten böceklerin bitki büyümesini düzenleyen veya teşvik eden kimyasallar salgıladığına inanıyor. Bu salgılar meristematik dokunun etkilenen bölgesinde hücrelerin hızla çoğalmasına neden olur ve urlar sadece gelişen doku üzerinde oluşabilir. Safra kesesi aktivitesinin çoğu ilkbaharda veya yazın başlarında gerçekleşir ve safra keseleri için birkaç önemli amaca hizmet eder. Böcekler veya akarlar, hava koşullarından ve avcılardan korunmak için safrada gelişir. Genç böcekler veya güveler de safra ile beslenir ve sonunda safralardan olgun böcekler veya güveler çıkar. Kemirgenler safra üreten böcekler veya akarlar ayrıldıktan sonra konakçı bitkilerde bırakılır ve aynı zamanda bazı böcekler veya tırtıllar gibi diğer böcekler barınak veya beslenmek için safraya geçebilir.
İçindekiler
Hangi böcekler kız yapar?
Akarisit üreten böcekler arasında çeşitli eşek arıları, böcekler, yaprak bitleri ve sinekler bulunur. Akarlar gibi diğer eklembacaklılar da safra oluşumlarına neden olabilir. Her safra kesesi kendine özgü safra üretir ve bunun ne tür bir böcek olduğunu saflığı, şekli, dokusu, boyutu ve konukçu bitkisinden anlayabilirsiniz.
• Pceledler: Bazı hop biti veya hop biti safra üretir. Yaban mersini yaprakları, muhtemelen selüloitlerin neden olduğu parlaklığa sahip olabilir. İlkbaharda beslenerek iyi bilinen iki yapraklı sürüyü oluştururlar. Bu oluşumlar, meyveler üzerinde meme uçları ve kabarcıklar şeklinde toplardır.
• Galler bitkisi: Yaprak bitleri, bazı ağaçların, özellikle titrek kavak ve kavakların gövdesinde ve gövdelerinde Eriosomatina alt familyasının safraya neden olan oluşumlarına aittir. Yaprak bitleri, karaağaç yapraklarındaki horoz ve bal büyümelerinden cadı fındığı üzerinde oluşan koni şeklindeki safralara kadar değişir.
• argüman: Safra böcekleri çoğunlukla kozalakları hedef alır. Norveç’te yaygın olarak beyaz ladin ve Duglas köknarının dallarında ananas şeklindeki Adelges abietis’e neden olur. Bir diğeri ise kömür ocağı adelgid safra köknarı, Colorado mavi ladinidir ve beyaz ladin üzerinde koni gibi görünen toplar oluştururlar.
• Astım (Phylloxera): Phylloxeras (Phylloxeridae familyasından), boyut olarak küçük olsalar da, aynı zamanda saflık konusundaki paylarını da paylaşırlar. Bu grubun en iyi bilineni, üzüm bitkilerinin hem köklerinde hem de yapraklarında acılık üreten asma phylloxera’dır. 1860’da Kuzey Amerika yanlışlıkla bu böceği Fransa’ya getirdi ve neredeyse şarap endüstrisini yok etti. Fransız üzüm bağları, endüstrilerini kurtarmak için bitkinin dirençli anaçlarını kurtarmak zorunda kaldı.
• Galler eşekarısı: Safran yaban arısı veya sinnibid yaban arısı, toplamda bilinen 1.000 türle safra üreten böceklerin en büyük grubunu oluşturur. Gül familyasındaki cynipid eşekarısı, meşe ağaçları ve bitkiler de en fazla tanen üretir. Bazı safra arıları, büyümelerini desteklemek yerine yumurtalarını diğer türlerin oluşturduğu safralara da bırakır. Yaban arıları bazen konukçu bitkiden düşen tanenlerde gelişirler. Meşe dereleri, tırtıl içinden geçerken orman tabanının etrafında yuvarlanıp büyüdükleri için bu şekilde adlandırılır.
• Galli sinekler: Safra keseleri veya safra keseleri, ikinci en büyük safra böcek grubunu oluşturur. Bu sinekler Cecidomyiidae familyasına aittir ve çok küçüktür, 1-5 mm uzunluğundadır. Safralarda gelişen tırtıllar, turuncu ve pembe gibi garip parlak renklerde görünürler. Tatarcık urları, yapraklardan köklere kadar çeşitli bitki kısımlarında oluşur. Galli midelerinin oluşturduğu yaygın urlar arasında çam kozalağı söğüt ve akçaağaç yaprağı benekleri bulunur.
• Galli sineklerden ürophoraKök acılığı bazı meyve sinekleri tarafından üretilir. Urophora safra sinekleri kış aylarında altın mazılarda gelişir. Bazı Urophora sinekleri, mor çiçekli bitkiler ve mızrak güzellikleri gibi istilacı bitkilerin biyolojik kontrolü olarak Avrupa’daki yaşam alanlarından Kuzey Amerika’ya yayılmıştır.
• Galler testereleri: Testere sinekleri, genellikle söğütlerde ve kavaklarda bazı sıra dışı urlar üretir. Phyllocolpa testere sineğinin bıçakları tarafından üretilen yapraklar, buruşuk veya kalkık şekillere benzer. Testere sineği larvaları oluklu yapraklarla beslenir. Pontania testere bıçakları, söğüt yaprağının her iki yanından çıkıntı yapan belirgin küresel yanaklar üretir. Yaprak kovalama bazı söğütlerden kaynaklanır.
• Galler güveleri: Birkaç güvede gal yaparlar. Gnorimoschema cinsindeki bazı küçük güveler veya patates güvesi, larvaların pupa olduğu altınbaşak çiçeğinde kökler oluşturur. Gal güvesi, yaprağın orta merkezindeki cehride tuhaf bir yaprak oluşumu üretir. Yaprağın merkezini ve kenarlarını sıkıca sararlar ve larvalarla bir torba oluşturmak için birleşirler.
• Böcekler ve larvalar: Metalik ağaç böceklerinin (Buprestidae) konukçu bitkilerde öd ürettiği bilinmektedir. Böğürtlenlere ayrıca Agrilus ruficollis neden olur. Rednecke olarak bilinen Ruficollis, bu böceğin kırmızı sapına atıfta bulunan özel bir isimdir. Diğer tür, Agrilus champlaini, Ironwood’da periler üretir. Saperda cinsinin Longhorn böcekleri ayrıca kızılağaç, alıç ve kavak saplarında ve dallarında safra üretir. Bazı yabani otlar da konukçu bitkilerinin dokularında şişliklere neden olur. Örneğin Podapion gallicola, çam dallarında parlamalara neden olur.
• Safra akarları: Eriophyidae familyasının saf akarları, yapraklar ve çiçekler üzerinde olağandışı safralar oluşturur. Akarlar, ilkbaharda tomurcukları açar açmaz ev sahibi bitkilerle beslenmeye başlar. Kırmızı safralar, yapraklarda parmak benzeri tümsekler veya siğil gibi tümsekler oluşturabilir. Bazı safra akarları yapraklarda kadifemsi bir renk değişikliğine neden olur.
Galler bitkileri zararlı mı?
Böcek hastalıkları konusu, entomologlar ve doğa bilimciler için belki de ilginç değilse de ilginç bir konudur. Öte yandan, bahçıvanlar veya çiftçiler bahçelerinde, ağaçlarında ve çalılıklarında böcek hastalıklarını kontrol etmek isterler ve strese girebilirler. Ayrıca ışınlarına böceklerin zarar vermesi konusunda da endişelenebilirler. Neyse ki, birkaç istisna dışında böcekler ağaçlara ve çalılara zarar vermez. Özellikle ağaçlarda çirkin görünse de en sağlıklı, en köklü ağaç ve çalılar uzun vadede kirişlerden etkilenmez. Sadece ağır safra oluşumları büyümeyi yavaşlatabilir.
Tanenlerin bitkiler üzerindeki olumsuz etkileri büyük ölçüde estetik görünümlerini etkilemelerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle safra veya safra böceklerini kontrol altına almak için önlemler nadiren garanti edilir. Yapraklar böcek veya akarların ortaya çıkmasından sonra yaprak gazıyla veya kendiliğinden düşer. Dal ve yapraklardaki urlar budanabilir. Halihazırda oluşan sarılık tedavi edilemez veya ortadan kaldırmak için püskürtülemez. Safra bitkinin bir parçasıdır. Aşındırıcı böceklerin parazitler ve avcılar şeklinde kendi biyolojik kontrollerini çekecekleri unutulmamalıdır. Manzarada fırtınalar bulunursa, doğa ekosisteme dengeyi geri getireceğinden, kendilerine iyileşmeleri için zaman verilmelidir.
kaynak:
Treesforlife.org.uk
plangalore.com
yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]