Kısacası, bir handikap olarak tanımlanan engellilik durumu aynı zamanda “sakat, özürlü, özürlü” gibi yaralayıcı ve rahatsız edici sözcüklerle de etiketlenmektedir. Bu can sıkıcı ifadeleri resmi belgelerde bile görmek mümkün. Örneğin, bir hata nedeniyle askere gittiği için “yolsuzluktan” istenmeyen kişi raporu açılır. Ancak bu anlamda bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu bağlamda ülkemizde “engelli” kelimesinin resmi olarak kullanılması yasaktır.
Engellilerle ilgili tek sorun onlara verilen kaba isimler değil. Birçok engelli, toplumun onlara davranış biçiminden rahatsız. Özel yaşamdan sosyal çevreye kadar hayatın her alanında yer alan engelli vatandaşların bir kısmı hafif, bir kısmı da ağır engellidir. Ağır engelli insanlar yaşamsal aktivitelerinin çoğunu kendi başlarına yapamazken, hafif engelli insanlar bu konuda biraz daha yardımcı oluyor.
Engellilik durumu genel başlıklarına göre 3’e ayrılır.
fizyolojik bariyer
Bireyin doğuştan veya sonradan maruz kaldığı bir tür hastalık veya kaza sonucu hayati bir organın kaybı veya kapasitesinin azalması ile ortaya çıkan fizyolojik yetersizlik. Solunum bozuklukları ve organ yetmezliği gibi örnekler iki fizyolojik engeldir.
Zihinsel – nörolojik kontrol bariyeri
İşitme, görme veya diğer duyularla ilgili sorunların olduğu engelleyici bir durumdur. Doğuştan ya da sonradan oluşan problemler sonucu ortaya çıkan bu engellilik tipinde bu tip engelliliğin sebebi duyuların algılanamaması, algılansa bile beyinde doğru yorumlanamaması ve hatta beyinde doğru yorumlanamamasıdır. duyular sinir sisteminde iletilemez. Öğrenme bozuklukları, dikkat eksikliği, görme kaybı, işitme sorunları, duygusal algı bozuklukları gibi durumlar bu engel türüne dahildir.
fiziksel engel
Yaşam fonksiyonlarını etkilememekle birlikte bir uzuv kaybı nedeniyle yürüyememe veya hareket edememenin neden olduğu bir sakatlık türüdür. Doğuştan olabileceği gibi yaşam boyunca da ortaya çıkabilir.
Engellilerin toplumdaki durumu nedir?
Engelli insanlar yaşamlarını sürdürürken birçok sorunla karşılaşırlar. Bu sorunların çözümünde ister devlet eliyle ister gönüllülük esasına dayalı olarak engelli bireylerin hayatlarını kolaylaştırmak ve pratik çözümler geliştirmek mümkündür. Ayrıca bazı STK’lar veya spor kulüpleri futbol ve satranca öncülük etmiş olup tekerlekli sandalye basketbol maçları gibi etkinlikler de engelli vatandaşların topluma kazandırılması ve morallerinin yüksek tutulması açısından oldukça önemlidir. Son yıllarda hem Türkiye’de hem de Batı ülkelerinde engellilerin özel durumlarına dikkat çeken birçok program, afiş ve etkinlik hazırlansa da engellilerin toplumsal yaşamdaki ve toplumlardaki sorunları gerilemiyor. Engellilerin sorunları toplumun dikkatine sunulsa da uygulama açısından kampanyaların ardından hayat değişiyor.
Örneğin, bir dönemi karakterize eden “mavi şapka topla tekerlekli sandalye al” akımı, iyi niyetli ve sonuç odaklı bir kampanya iken sonraki dönemde etkisini yitirmiştir. Engelliler bir kez daha kaderleriyle yüzleşmek zorunda kaldılar ve “körler” olarak bilinen görme engelliler özel olarak döşenen taşlarda yürüyemediler. Bu tür bozuk yollarda herhangi bir yapı olmaması gerekirken, birçok yerde kaldırımlar ve yollar, korkuluklar, otobüs durakları veya park etmiş araçlar görülebilir. Köprü veya her türlü bina gibi alanlarda, merdivenle çıkılan iş yerlerinde, tekerlekli sandalye kullanıcılarının kullanıp dolaşabileceği düz rampalarda başka bir şey düşünülmez ne gerekli ne de gereksiz.
Bazı belediyeler sosyal hayatta karşımıza çıkan tekerlekli sandalye kullanan engelli vatandaşlarımız için özel yollar oluştursa da Türkiye’nin birçok ilinde kaldırımlara düz rampalar yapılmamaktadır. Aynı şekilde otobüslere biniş ve otobüslerden inenler için ek rampalar bulunmalıdır.
Bu anlamda can alıcı “her sağlıklı insan engelli olmaya adaydır” sözü unutulmaması gereken bir önermedir. Sağlıklı bireyler engellilere yardım etmeyi düşünmedikçe bu vicdan yarası her gün kanamaya devam edecek. Engellilere karşı yüksek düzeyde anlayış ve hoşgörünün olduğu Avrupa’da, tüm sosyal hizmetler engelli vatandaşların kolaylıkla yararlanabileceği şekilde sunulmaktadır. Aynı şekilde hem Türkiye’de hem de doğu toplumlarında engelli vatandaşlara karşı sorumluluk ve saygı düzeyi yükseltilmelidir.
Kaynak:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Engellilik
katip:Baran Akkök
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]