Metinleri edebî metinler ve edebî olmayan metinler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Bizi ilgilendiren edebî metinlerdir. Edebî metinler, edebî metinlerin nesir metinler biçiminde oluştuğu ve edebî metinlerin şiir (şiir) biçiminde oluştuğu iki ana gruba ayrılabilir. nesir biçiminde edebi metinler; Olayları aktaran edebî metinler ve fikir aktaran edebî metinler olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. edebi metinler, olay raporları; Bir roman, bir hikâye, bir peri masalı… Anlatımlı edebi metinler düşünün; Makale, deneme, fıkra…
1) Açıklayıcı metinler
– Bu metinlerde anlatıcı, yaşanan gerçeklikten aldığı ya da tasarladığı bir olayı kendince yorumlayıp dönüştürerek anlatır.
Sanatçı, dış dünyadan aldığı gerçekliği yaşadığı dönemin özellikleri ve fikirleriyle yoğurur.
– Anlatıya dayalı metinlerde, yaşadığımız dünyada gördüğümüz varlık, şey, kişi ve olay üzerinden yeni bir dünya anlatılır. Bu evrene “fantastik evren” denir. Bu metinlerin bir özelliği de kurgu olmalarıdır. Amaç, okuyucuda ve dinleyicide estetik bir deneyim uyandırmak ve böylece dikkatlerini çekmektir.
Öyküleyici eserler yazıldıkları dönemin sosyal, kültürel, ekonomik ve politik yapısını yansıtır ve sanat farklı şekillerde anlaşılır.
Öyküleyici metinlerin ana unsuru olay örgüsüdür. bu metinlerdeki yapı; Olay örgüsü, sırasıyla insan, yer ve zaman gibi bir dizi birimden oluşur.
– Bu metinlerde olay örgüsü yaşanmadan kurgulanmıştır (bkz. kurmaca evren)
Öyküleyici metinlerde üç tür bakış açısı ve anlatıcı vardır: ilahi bakış açısı, kahramanca anlatıcı görüşü ve gözlemci anlatıcı.
– Bu metinlerdeki anlatımın olayların gerçekliğine göre zenginleştirilmesi. Kullanılan edebî dil, metnin yazıldığı dönemin sosyal hayatına, edebî zevkine ve anlayışına göre değişiklik gösterebilir. Metnin dili, konu ve iletilmek istenen mesajla doğrudan ilişkilidir.
Bu metinlerde dil, bilgi aktarmak veya öğretmek için kullanılmaz. Kelimeler günlük yaşamda herkesin bildiği anlamlarda değildir. Yazarın okuyucuya sunmak istediği şeye göre yeni anlamlar yüklemek için kullanılır.
edebi türler
Epik: Önemli tarihsel olayların efsanevi hikayeleri. Bu bakımdan tarih öncesi çağlarda milletlerin başına gelen kuraklık, göç ve deprem gibi büyük felaketleri anlatan destanlar milli ve anonim ürünlerdir.
Masallar: Bilinmeyen bir ülke ve zamanda olağanüstü olayların geçtiği, kendine has bir anlatım tarzına sahip edebî metinlerdir. Başlangıçları ve sonuçları basmakalıptır.
Halk Masalları: Halk arasında üne kavuşmuş bazı tarihî şahsiyetlerin, aşıkların ve kahramanların maceralarını anlatırlar. Şiir ve nesir karışıktır.
Mesnevi: Uzun aşk serüvenlerinin, nasihatlerin ve çeşitli konuların anlatıldığı, her kıtanın kendi içinde ritmik olarak anlatıldığı Türk edebiyatının manzum bir şeklidir.
Manzum hikâye: Mekân, zaman ve insanlar etrafında gelişen olay örgüsünü şiir biçiminde anlatan şiir türüdür.
Hikâye: Belirli bir ciltte olabilecek olayları hayal gücüyle anlatan metinlerdir. Dünyada Guy de Mauppasant ve Chekhov, isimleriyle bilinen iki hikaye modu yarattı. İlkinde olay, ikincisinde olay ön plandadır.
Roman: En gelişmiş öyküleyici metindir. Mekân, zaman ve kişiler etrafında gelişen kapsamlı ve kapsamlı bir olay örgüsü, yazarın belirlediği bir anlatıcı aracılığıyla okuyucuya aktarılır.
2) Sunum metinleri
– İnsanların yaptığı faaliyetler bu sefer sahnede anlatımlı ve anlatımlı olarak gösteriliyor.
– Genel olarak dramatik ve teatral metinler diyebileceğimiz bu tür metinlerde, hayali olay örgüsünü ve olay örgüsünü bir tiyatroda seyirci önünde canlandırmak gerekir.
– Tiyatro Oyun (senaryo), oyuncu, sahne tasarımı (dekor), sahne kıyafeti (kostüm), ışıklandırma vb. gibi her biri başlı başına birer sanatsal faaliyet olan unsurlardan oluşan bir sanattır.
Sergilenecek literatür türleri
Orta Oyun: Yazılı bir metinle bağlı olmaksızın, seyircilerin çevrelediği bir alanda doğaçlama olarak oynanan oyundur.
Övgü: Bir kişiyi gösterme sanatıdır. Hikaye anlatma ve taklit etme gibi beceriler gösterilir.
Karagöz (Gölge Oyunu): Deriden kesilen renkli şekillerin peri tarafı ışıklı perdeye yansıtılmasıyla elde edilir. Kargöz ve Hacivat ana karakterlerdir.
Köy Tiyatrosu: Köy ve kasabalarda yaşayanların düğünlerde ve uzun kış gecelerinde eğlenmek için oynadıkları oyunlardır.
Trajedi: Bir izleyici kitlesine hayatın acınası yönlerini göstermek ve ahlaki erdemi açıklamak için yazılan şiirlerdir.
Komedi: Kişilerin ve olayların absürt yönlerini ortaya çıkarmak, izleyenleri güldürmek ve düşündürmek amacı ile yazılan tiyatro eseridir.
Dram: Hayatı olduğu gibi, hüzünlü ve komik yönleriyle sahnede göstermek için yazılmış tiyatro eseridir.
Metin türleri, edebi metinler ve eğitim metinleri
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]