Peynir, lezzet çeşitliliği veya besin içeriği nedeniyle kuşkusuz pazardaki en sevilen gıda ürünlerinden biridir. Ancak tüm peynir türlerinin yararlı olduğuna dair hiçbir şüphe olmasa da süzme peynir, çökelek ya da köy peyniri gibi bazı çeşitleri daha fazlasını sunabilir. Süzme peynir uzun zamandır sporcular ve kilosunu korumaya çalışan insanlar arasında favori olmuştur. Hafif ve taze olan bu peynir çeşidi kesilmiş sütten yapılır. Suyu akıtıldıktan sonra, lor (çökelek) peyniri asitleri uzaklaştırmak için yıkanır, böylece peynir daha hoş bir tat kazanır. Nispeten düşük yağ oranına sahip olan süzme peynir protein, kalsiyum, B vitaminleri ve A vitamini bakımından zengindir.
İçindekiler
Çökelek (Süzme Peynir) Nedir?
Süzme peynir yağsız sütten yapılan taze, yumuşak bir peynirdir. Lor büyüklüğü ve nem seviyelerindeki farklılıklar nedeniyle farklı tipte süzme peynirler mevcuttur. Kuru süzme peynir, tat kazandıran durulanmış lorlara karşılık gelir. Bu tip peynirin laktoz içeriği, fermantasyon sırasında parçalandığından laktoza tolerans gösteremeyen insanlar için iyi bir seçimdir. Buna karşılık, ıslak peynir, lor peyniri ile krema sosunun karışımından oluşur. Lor peyniri boyutlarına göre sınıflandırılabilir. Elde edilen peynirin kalitesinin belirlenmesi için lezzeti, kıvamı ve peyniri ebatları kontrol edilmelidir. Süzme peynir temiz ve kremsi bir tada ve görünüme, aynı zamanda yumuşak bir dokuya sahip olmalıdır. Süzme peynir genellikle taze olarak servis edilir, fazla bekletilip olgunlaştırılmasına gerek yoktur. Sütün yağ seviyesine bağlı olarak farklı lezzetler ve lor büyüklüklerine sahip olabilir.
Süzme Peynirin Faydaları
Peynir, yüksek kaliteli ürünler satın aldığınızdan emin olduğunuz sürece, piyasadaki en besleyici gıdalardan biridir. Bu ürünlerden biri de süzme peynirdir. Süzme peynir, hiç şüphesiz yararlanabileceğiniz çok sayıda besin maddesi içerir. Ancak, miktarlar genellikle tüketeceğiniz peynirin kalitesine ve kaynağına bağlı olarak değişir. Sütün besin bileşenleri ile birlikte süzme peynir fermantasyon işlemi nedeniyle probiyotik bileşenler içerir. Bu probiyotiklerin insan sağlığı için son derece faydalı olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur ve hatta prostat kanseri gibi bazı kanserlerin önlenmesinde rol oynayabilir.
Süzme peynirin sağlıkla ilgili faydaları şunlardır:
Kemik sağlığının korunmasına yardımcı olur: Süzme peynir ve diğer süt ürünleri, sayısız bilimsel çalışma için temel odak noktası haline getiren temel besinlerle doludur. Çalışmalarda tartışılan bileşenlerden biri kemik sağlığındaki rolüdür.
Diğer süt ürünlerinde olduğu gibi, süzme peynir de diş ve kemik sağlığı için önemli bir bileşen olan kalsiyum bakımından zengindir. Vücutta optimal kalsiyum seviyelerinin korunması, yaşa bağlı kemik dejenerasyonu veya osteoporoz riskinizi azaltabilir.
Metabolik sendrom riskini azaltır: 2006 yılında yapılan bir çalışmada süt tüketiminin metabolik sendrom prevalansını azaltmaya yardımcı olduğu bulunmuştur. Metabolik sendrom diyabet ve kalp hastalığı için yüksek risk oluşturmakla ilişkilendirilmektedir. Bir İngiliz araştırması, süzme peynir gibi süt ürünleri yemenin, hem diyabeti olan hem de olmayan erkeklerde metabolik sendrom olasılığını azaltabildiğini bulmuştur.
Kilo yönetimine yardımcı olabilir: 2011 yılında yapılan bir araştırma, süt ürünleri tüketiminin obez, premenopozal kadınlarda kilo kaybını kolaylaştırabileceğini göstermektedir. Diyet ve egzersiz ile birlikte, yüksek süt alımı yağ kaybı ve yağsız kütle kazanımı için iyi bir temel sağlamaktadır.
Bağırsak sağlığının iyileştirilmesine yardımcı olabilir: Fermente gıdalar, sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunu desteklemeye yardımcı olan probiyotiklerle doludur. Ancak, probiyotik içermeyen bazı süzme peynir türleri de mevcuttur. Probiyotik içeren gıdaları tüketmenin en bilinen avantajı bağırsak sağlığına yardımcı olmasıdır. Avantajından yararlanmak isteyenler canlı probiyotik içeriğini açıkça doğrulayan etiketleri aramalı ve tüketeceği peynirin en yüksek kalitede olduğundan emin olmalıdır. Çocukların diyetlerine de süzme peynir eklenmelidir. 2005 yılında yapılan bir araştırmaya göre, süzme peynir ve süt gibi daha fazla süt ürünü yiyen küçük çocuklar daha fazla enerjiye sahip olmaktadır.
Az Yağlı Yerine Tam Yağlı Süzme Peynir
Bugün piyasada satılan ve yağ içeriklerine göre farklılık gösteren iki çeşit süzme peynir vardır: tam yağlı süzme peynir ve az yağlı süzme peynir. Yıllar boyunca tam yağlı süt ve ürünleri yüksek doymuş yağ içeriği nedeniyle sağlıksız bir seçenek olarak yanlış damgalanmıştır. Bununla birlikte sayısız bilimsel çalışma, tam yağlı süt ürünlerinde bulunan yağların kalp rahatsızlıkları ve diğer kalp-damar hastalıkları ile gerçekten mücadele edebileceğini bulmuştur. Ayrıca 2013 yılında yapılan bir çalışma, yüksek yağlı süt tüketiminin obezite riski ile ters ilişkili olduğunu göstermiştir. Aynı sonuca farklı ülkelerdeki araştırmacılar da dikkat çekmiştir.
Süzme Peynir Nasıl Yapılır?
Süpermarketten satın alınan süzme peynirin rahatlığı cazip gelse de, kalite açısından paranızın karşılığını aldığınızdan emin olmanız mümkün değildir. Süzme peynirinizdeki malzemelerin kalitesini kontrol etmeye çalışıyorsanız, evlerde probiyotik süzme peynir yapma seçeneği olduğu unutulmamalıdır. Bu şekilde, süzme peynirinizin probiyotik içerdiğinden emin olabilirsiniz.
Süzme Peynir yapım süreci laktozu laktik aside dönüştüren iyi süt bakterileri içerir. Bakteri kültürü aktivitesi başladıktan sonra, süt küçük katı bir pıhtılar haline gelir. Pıhtılaşma esas olarak asit gelişiminden (laktik asit) ve mayanın enzimatik etkisiyle oluşur. Bu süreçte sütün asitliği artar. Lor daha sonra fazla suyunu uçması için pişirilir, ardından soğutulur. Zenginliği ve dokuyu arttırmak için bitmiş peynire krema ya da kaymak eklenebilir.
Yapım Aşamaları
*Süt bir tencereye alınıp 30 °C’a kadar yavaşça ve karıştırılarak ısıtılır. Sonra yaklaşık 8–10 damla sıvı peynir mayası eklenir.
*Süt ılık tutulmak için bir battaniye veya havluyla sarılıp 5–8 saat bekletilir.
*Lor hazır olduğunda biraz büzülecek ve üstünde ince bir peynir altı suyu toplanacaktır. Elde edilen peynirin yüzeyinde bazı çatlaklar olduğunu görülebilir.
*Peynir biraz yumuşak olduğundan fazla sert davranmadan kesilip dilimlenir. Bundan sonra biraz daha peynir altı suyu akar.
*Dilimler haline getirilen peynir kabın içindeyken yavaşça 45–46 °C’a kadar ısı yükseltilir. Toplam pişirme süresi 60–90 dakikayı bulabilir, peyniri hala yumuşak ise 2 saate kadar uzatılabilir.
*Suyunun yeterince uçtuğundan emin olmak için kontrol edilir.
*İçine tülbent yerleştirilen bir kevgire aktarılıp arada karıştırılarak 30 dakika kadar suyunun akması beklenir. Sonra tülbent ile birlikte alınır ve bağlanır.
*Birkaç saat ya da bir gece süzülmesi için bekletilir. Soğuk suya koyulup durulanan lor ya da peynirin sıcaklığı 15,5 °C’a düşürülmüş olur. Bu arada laktozu giderilmiş olur.
*Tekrar buzlu suda 30 dakika kadar bekletilebilir. Son durumda peynir yaklaşık 1–4 °C) olmalıdır.
*Yıkamak için fazla alkali ve klorlu olmayan bir su kullanmak gerekir, bu nedenle yıkama için şişe suyu kullanmak en iyisidir. Su, olabildiğince soğuk olmalıdır. Amaç lorları mümkün olduğunca çabuk yıkamak ve soğutmaktır. Yıkama kevgiri soğuk suya batırılıp çıkararak yapılabilir. Kevgirde süzülmesi için üzerine bir ağırlık koyularak bastırılır ve bekletilir.
*Bu aşamada tercihinize göre biraz tuz (yaklaşık 1/4–1/2 çay kaşığı) eklenebilir. Tuz isteğe bağlıdır ve tadına bakmak veya hiç eklememek mümkündür. Tuz eklenecekse peynirlerin yüzeyine eşit bir şekilde serpilmeli ve ardından dilimli peynirler iyice karıştırılmalıdır. Tuzlanmasa da içerdiği asit, bakterilerin çalışmasını durdurmak için yeterlidir. Yani tuzsuz arıyorsanız, bu sizin için iyi bir peynirdir.
*Ot veya baharat eklemek tuzsuz bir peynirde lezzeti arttırmak için mükemmel bir alternatiftir.
*Peyniriniz artık depolanmaya hazırdır.
Artık arkanıza yaslanıp peyniri kahvaltıda ya da öğle yemeğinde maydanoz, soğan, domates gibi sebzelerle birlikte yemek ve tadını çıkarmak zamanı gelmiştir. Taze peynir buzdolabında sterilize edilmiş bir kapta paketlenerek 10 gün ile birkaç hafta arası saklanabilir.
Köy Peyniri Yapmanın En Basit Yolu
Ev yapımı süzme peynir yapımı en basit haliyle sadece birkaç dakika alır ve aynı gün tüketilebilir. Ekşimeye yüz tutmuş, kesilmiş sütle de yapılabilir. Ev yapımı peynir için sadece üç normal mutfak malzemesi gerekir: süt, sirke ve tuz.
Yaklaşık 3–3,5 litre çiğ, pastörize edilmemiş sütün büyük, ağır dipli bir kabın içine dökülür. Kabın dibinde yanmayacak şekilde düzenli olarak karıştırılarak yavaşça 88 °C’ye kadar ısıtılır. Ocağın altı kapatılır ve içine 1/2 bardak sirke dökülür, birkaç kez karıştırılır. Ağzı kapalı olarak 30 dakika dinlenmeye bırakılır. Bu arada bir kevgire temiz bir iki kat tülbent yerleştirilir. Pıhtılaşmış ve suyu ayrılmış süt kevgire alınarak altına bir başka kap koyularak süzülmeye bırakılır. Üzerine ağırlık yapacak bir kap koyularak 30 dakika bekletilir. Bezin uçlarını sıkıca bir araya toplanır ve bezle sarılmış bir peynir topu oluşturulur. Beze sarılı bu topun üzerine soğuk su akıtılır ve elle yoğrulur. İşleme tüm peynir yumağı soğuyuncaya kadar devam edilir. Peynir daha sonra bezin içinden alınarak bir kâseye boşaltılır ve bir kaşık kullanarak ezilir ve küçük parçalara ayrılır. Tat vermek için 1 tatlı kaşığı tuz serpilerek iyice karıştırılır. En az 1 saat soğutulur ve servis yapmadan önce tekrar iyice karıştırılır. Buzdolabında bir hafta kadar taze kalabilir.
Peynir Altı Suyunu Değerlendirin
Ev yapımı köy ya da süzme peynir yapılırken bolca peynir altı suyu denilen ekşimsi ve sarımsı bir sıvı birikir. Bu sıvı proteinle doludur. Buzdolabında saklanabilen ve dondurulabilen proteinli peynir altı suyu tatlı ve tuzlu unlu mamüller, ekmek, çorba gibi yiyecekler hazırlarken su yerine kullanılabilir. Tek başına bile lezzetli olan köy peyniri meyvelerle karıştırılarak ya da karabiber, nane, maydanoz, taze soğan, biber ilave edilerek kahvaltı sofralarını zenginleştirebilir.
Süzme Peynirle İlgili Merak Edilenler
Süzme peynirin tüketimi, saklanması gibi konularda akla gelen bazı sorular ve cevapları aşağıda belirtilmiştir:
Süzme peyniri dondurabilir mi?
Süzme peynirin dondurulması tavsiye edilmez. Çözündüğünde donmuş süzme peynir sulu ve taneli olabilir, bu da hazırlayacağınız yemeğin kıvamını ve dokusunu değiştirebilir.
Süzme peynir köpeklere yedirilebilir mi?
Köpekler peynirle beslenirse beslerken laktoz intoleransı sorunu olan bazı köpeklerde olumsuz reaksiyonlar ortaya çıkabilir. İyi haber şu ki süzme peynir az miktarda laktoz ve çok fazla kalsiyum, fosfor ve protein içermekte olduğundan köpeğinizin diyetine iyi bir katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte, fazla miktarda süzme peynir midelerinin bozulmasına neden olabileceğinden, gerektiği kadar verildiğinden emin olmak gerekir.
Süzme peynirleri nasıl tüketilir?
Süzme peynir diğer süt içeriklerinin yerine birçok yemeğe ilave edilebilir. Süzme peyniri yenmenin yollarından bazıları şunlardır:
*Kahvaltıda yumurtayla birlikte pişirilerek ya da pişirilmeden tek başına tüketilebilir.
*Haşlanmış ve püre haline getirilmiş patateslerin üstüne koyulabilir.
*Ispanak ve tavuk ile birlikte servis edilebilir.
*Makarnalara sos hazırlarken eklenebilir.
*Havuçlu keklere ilave edilebilir.
*Çilekli ve köy peynirli mini muffinler pişirilebilir.
*Cheesecake yapımında kullanılabilir.
*Kremalı domatesli lazanya yapılırken ilave edilebilir.
*Sağlıklı bir parfe yapmak için meyve ve kuruyemişle birlikte kullanılabilir.
*Izgara sebzelerle servis yapılabilir.
*Lezzetli sebzeli krepler ya da pankekler yapılabilir.
*Pizza ve pidelere ilave edilebilir.
Süzme peynirin tadı nasıldır?
Süzme peynirin tadı ve aroması genellikle kremsi ve hafif tuzlu bir tada sahip olmasına rağmen büyük ölçüde değişebilir. Tatlılık seviyesi türüne bağlı olarak daha zengin ve daha hafif olabilir.
Süzme peynir keto mudur?
Süzme peynir biraz karbonhidratlar içermekle birlikte ketojenik diyete eklenebilir. Süzme peynirdeki yüksek protein ve yağ içeriği ketojenik yemek planına iyi bir katkı sağlayabilir.
Süzme peynirde probiyotik var mıdır?
Bağırsak sağlığınızı optimize etmeyi planlıyorsanız, süzme peynir sizin için iyi bir seçim olacaktır. Piyasadaki birçok ürün aslında canlı ve aktif kültürler sunmaktadır. Süzme peynirinizi güvenilir bir üreticiden aldığınızdan emin olmalı veya evde kendiniz yapmalısınız.
Süzme peynir düşük karbonhidratlı mıdır?
Diğer peynirlerde olduğu gibi süzme peynirde karbonhidrat oranı düşüktür, bir bardak ya da 100 gram süzme peynirde yalnızca 3.54 gram karbonhidrat bulunur. Bu özelliği nedeniyle karbonhidrat alımını sınırlamaya çalışan insanlar için iyi bir seçimdir.
Süzme peynir tüketmenin riski var mıdır?
Kalsiyum kemikler ve dişler için iyi olabilir, ancak sodyum (tuz) iyi değildir. Bir çalışmaya göre süzme peynir ya da diğer adıyla köy peynirindeki sodyum içeriği kalsiyumun kan basıncı üzerindeki olumlu etkilerini dengeleyebilir. Bazı araştırmalar kalsiyumun kendisinin de yüksek miktarlarda sağlıksız olabileceğini göstermiştir. Bir çalışma, yüksek süt veya kalsiyum alımının prostat kanseri riskini arttırdığını bulmuştur. Bu konuyla ilgili veriler biraz karışıktır. Prostat kanseri konusunda endişeleri olan erkekler süt veya süzme peynir alımını doktoruyla görüşmelidir.
Kaynakça:
https://foodfacts.mercola.com
https://www.medicalnewstoday.com
https://housewifehowtos.com
Yazar: YerelHaber
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]