Bulutsular, Türkiye’ye bulutsu olarak giren karmaşık bir gaz ve toz grubudur. Esas olarak hidrojen ve helyum gazlarından oluştuğu söylense de, diğer gazların da nebula oluşumunda etkisi vardır. Evrendeki tüm yıldızlar nebulalarda oluşur. Bu nedenle bulutsular, yıldızların ve yıldız sistemlerinin oluşumu için çok önemlidir.
Bulutsular oluşma biçimlerine göre sınıflandırılır. Bunlar emisyon bulutsuları, karanlık bulutsular, süpernova bulutsuları (ölü yıldızların kalıntıları), gezegenimsi bulutsular ve yansıma bulutsuları olarak bilinir. oluşumlarına göre incelemek;
Emisyon bulutsusu yapısındaki hidrojen miktarı diğerlerinden biraz daha fazladır. Elektronlar arasındaki etkileşimler nedeniyle belirli bir frekansta ışık yayarlar (elektronlar mevcut enerji seviyelerinden daha düşük bir enerji seviyesine geçer). Bu nedenle kırmızı veya kırmızı renkleriyle tanınırlar. Bu durumda, salma bulutsularının ışığı yansıtmaktan çok üretme eğiliminde oldukları sonucuna varıyoruz. En yaygın salma bulutsusu, O ve B tipi yıldızların yoğun bir nötr hidrojen atomu ile iyonlaşmasından kaynaklanır. Dünya’ya en yakın bulutsu türüdür, en ünlü örneği Orion Bulutsusu’dur.
Karanlık bulutsular yoğunluklarından dolayı isimlerini alırlar. Oldukça yoğun bir yapıya sahip olan bu nebulalar çok az ışık geçirirler. Bu da elektrik kesintisi olarak fark etmemizi sağlıyor. Yalnız karanlık bulutsunun tespit edilmesi çok zordur. Genellikle bir salma bulutsusu ve bir yansıma bulutsusu ile oluşur. Işığı geçirmediği için absorpsiyon bulutsusu olarak da adlandırılır. Aslında (görünür) ışığın geçmemesinin nedeni, içerdiği toz parçacıklarından kaynaklanmaktadır. Bu toz parçacıkları ışığı emme özelliğine sahiptir. Bu nedenle, karanlık bulutsuyu gözlemlemek istiyorsak kızılötesi ışıklara ihtiyacımız olacak. En ünlü karanlık bulutsular, Orion’daki Atbaşı Bulutsusu ve Crux’taki Kömür Çuvalı Bulutsusu’dur.
Adından da anlaşılacağı gibi, yansıma bulutsuları, iç ışık üretmeyen, ancak yakındaki bir yıldızın yaydığı ışığı yansıtan bir bulutsu türüdür. En parlak yansıma bulutsusu, yeni bir yıldızın oluştuğu yerdir. Diğer bulutsulardan daha soğuktur. Ancak yeni bir yıldızın oluşumuna denk gelirse, güneşin yüzey sıcaklığının neredeyse iki katına kadar yükselebilir. Bulutsunun bu noktadaki kütlesinin Güneş’inkinden 3,5 kat daha fazla olabileceği biliniyor. En iyi örneklerden biri Trifid Bulutsusu’dur (M20 olarak da adlandırılır).
Süpernova bulutsuları, yaşamlarının sonunda büyük kütleli yıldızların yoğun patlaması sonucu oluşur. Aslında, bir doğum bulutsusu olmaktan çok bir ölüm bulutsusu gibi görünebilir. Bu nedenle nebuladan çok kalıntı olarak bilinirler. Şiddetli patlamanın yarattığı yıkıcı kuvvet yüksek ve düzensiz olduğundan, toz ve gaz parçacıkları uzayda rastgele dağılır. Rastgele dağılmış parçacıklar, süpernova bulutsularını gezegenimsi bulutsulardan ayıran en önemli özelliklerdir. Gezegenimsi bulutsular, süpernovaların tersine, oldukça düzenli ve tek biçimli davranışlar sergilerler. En ünlü süpernova kalıntısı Peçe Bulutsusu’dur.
Gezegenimsi bulutsuların adlandırılması, astronomi tarihinin erken dönemlerinin deneyimsizliği nedeniyle olduğu gibi, gezegenlerden oluştukları yanılgısına yol açabilir. Ancak durum böyle değildir ve gezegenimsi bulutsuların, yaygın inanışın aksine gezegenlerle hiçbir ilgisi yoktur. Gezegenimsi bir bulutsu, kütlesi düşük olduğu ve tüm yakıtını tükettiği için son uç bulutsusu olarak bilinir. Nebula, bu aşamada yüzey katmanlarını uzaya fırlatmaya başlayan bir yıldızın etkisi olarak bilinir. Hatta aşırı boyutlara ulaşan nükleer füzyon sonucunda hidrostatik dengesini kaybeder ve şişmeye başlar. Bir sonraki aşama kırmızı dev aşamasıdır. En ünlü gezegenimsi bulutsu Helis bulutsudur.
kaynak:
https://astronomy.swin.edu.au/cosmos/
https://www.universeguide.com/
https://teleskop.canlı/
https://www.nasa.gov/
Fotoğraflar: https://www.uzaydanhaberler.com/
yazar: Esra Fazza ağladı
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]