Bazı dönemlerde bazı kişilerde aşılar konusunda kafa karışıklığı ve yanlış anlaşılmalar oluyor. Ancak aşılar, aile ve genel sağlığın önemli bir parçasıdır. Aşılar bulaşıcı, tehlikeli ve ölümcül hastalıkların yayılmasını önler. Bu aşılar kızamık, çocuk felci, kabakulak, su çiçeği, boğmaca, difteri ve insan papilloma virüsünü içerir. Keşfedilen ilk aşı çiçek hastalığı aşısıydı ve çiçek hastalığı ölümcül bir hastalıktır. Geçen yüzyılda dünya çapında 300 milyon ila 500 milyon arasında ölüm çiçek hastalığı nedeniyle meydana geldi. Ancak aşı yapıldıktan sonra bu hastalık ölümcül hastalıklar listesinden çıkarıldı. Çiçek hastalığı şu anda aşılarla tamamen ortadan kaldırılabilen tek hastalık ama günümüzde bu noktaya yakın başka hastalıklar da var, çocuk felci dahil.
İçindekiler
aşılar nelerdir?
Aşılama, hastalanmadan önce bir hastalığa karşı vücudun doğal bağışıklığını oluşturmanın bir yoludur. Bu aşı, hastalığın bulaşmasını ve insanlara yayılmasını önlemektedir. Çoğu aşı, insan vücuduna hastalık mikrobunun zayıflatılmış bir formunu enjekte eder. Bu genellikle bacak veya kola bir enjeksiyonla yapılır. Vücut, istilacı mikropları (antijenleri) algılar ve onlarla savaşmak için antikorlar üretir. Bu antikorlar daha sonra vücutta uzun süre kalır ve çoğu durumda, bir kişinin hayatının geri kalanında vücutta kalırlar. Kişi bu hastalığa tekrar maruz kalırsa, hastalığa yakalanmadan hastalıkla savaşır.
Soğuk virüs türleri gibi bazı hastalıklar çok hafiftir. Ancak çiçek hastalığı veya çocuk felci gibi diğerleri değişebilir ve yaşam koşullarına karşı bağışıklık kazanabilir. Ölümcül olabilir ve toplumlarda değişikliklere neden olabilir. Bu nedenle vücudun bu hastalıkları geliştirmesini engellemek mümkün değildir.
Bağışıklık nasıl oluşur?
Bir kişinin vücudu, onları hasta edebilecek veya onlara zarar verebilecek yabancı mikroplarla savaşmak için bir savunma sistemi oluşturur. Buna bağışıklık sistemi denir. Bir bağışıklık sistemi geliştirmek için vücudun farklı mikroplara maruz kalması gerekir ve vücut bir mikropla ilk karşılaştığında, onunla savaşmak için antikorlar üretir. Ancak bu zaman alır ve kişi genellikle antikorlar oluşmadan hastalanır. Ancak bir kişinin vücudu antikor ürettiğinde, bu antikorlar vücutta kalır. Sonra bu mikroplara bir daha maruz kaldığınızda, antikorlar onlara saldırsa bile kişi hastalanmayacaktır.
Aşı, sağlığı iyileştirmenin bir yoludur
Herkesin aşıya ihtiyacı vardır ve aşı çocuklar, bebekler, gençler ve yetişkinler için önerilir. Yaygın olarak kabul edilen aşılama programları vardır. Bu programlar hangi aşıların gerekli olduğunu ve hangi yaşta yapılması gerektiğini listeler. Çoğu aşı çocuklara yapılır. 6. Yaşlarına kadar 14 farklı aşı yaptırmaları önerilir. Bu aşılardan bazıları bir dizi aşılar halinde gelir ve bazı aşılar daha düşük dozlarda verilebilmesi için birleştirilir.
Amerikan Aile Hekimleri Akademisi (AAFP), bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek için aşılamanın gerekli olduğunu savunuyor. Aşılar özellikle küçük çocuklar ve yaşlılar gibi savunmasız nüfuslar için önemlidir. AAFP aşı önerileri, aşılama programları ve hastalığa özgü aşılar hakkında bilgi sağlar.
Aşı olamayan kişiler kimlerdir?
Aşı olamayan ya da olmayacak kişiler var. Bunlar, iki aylıktan küçük bebekleri ve belirli tıbbi durumları olan kişileri içerir. Belirli bir aşıya yanıt vermeyen az sayıda insan da var. Bu kişiler aşılanamadığı için herkesin aşı olması çok önemlidir. Bu insanların büyük çoğunluğu sürü bağışıklığının korunmasına yardımcı olur. Bu, çoğu insan aşı sayesinde hastalığa karşı bağışıklık kazanırsa, yayılmasını durduracağı anlamına gelir.
Aşıların yan etkileri var mı?
Bir yetişkin veya çocuk, aşıyı aldıktan sonra yan etkileri fark edebilir. Bu yan etkiler genellikle hafiftir ve enjeksiyon bölgesinde kızarıklık veya şişlik olarak ortaya çıkar. Çocuklarda bazen düşük ateş gelişir ve bu belirtiler genellikle bir veya iki gün içinde kaybolur. Daha ciddi fakat nadir görülen yan etkiler bildirilmiştir. Bir aşının güvenli ve etkili olarak onaylanması için yıllar süren geliştirme ve test çalışmaları gerekir. ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ndeki (FDA) bilim adamları ve doktorlar, bir aşı onaylanmadan önce araştırmaları gözden geçiriyor. Ayrıca tüm kurallara uyulduğundan emin olmak için aşıların nerede üretildiğini de kontrol ederler. Aşı duyurulduktan sonra FDA kullanımını izlemeye devam ediyor. Herhangi bir güvenlik sorunu olmamasını sağlar. Sonuç olarak, aşılar güvenlidir ve bunları kullanmanın yararları, herhangi bir yan etki riskinden ağır basmaktadır.
Aşı yapılmazsa sonuçları ne olur?
Aşılama durduğunda hastalıklar ortaya çıkmaya başlar. Çiçek hastalığı dışında, diğer tüm hastalıklar dünyanın bazı bölgelerinde hala aktiftir. Aşı yapılmazsa hastalıklar geri döner ve eskisi gibi salgınlar ortaya çıkar. Örneğin 1970’lerde Japonya’da boğmaca salgını vardı ve ardından iyi bir boğmaca aşılama programı oluşturuldu. Japon çocukların yaklaşık% 80’i aşılandı ve 1974’te 393 boğmaca vakası oldu, ancak ölüm olmadı. Ardından aşının güvenli olmadığı ve gereksiz olduğu söylentileri başladı ve 1976’da aşılama oranı %10’a düştü. 1979’da boğmaca salgını 13.000’den fazla vaka ve 41 ölümle tekrarlandı. Kısa bir süre sonra aşılama oranları düzeldi ve vaka sayısı geri döndü.
Aşılar hakkında yanlış bilinenler
Aşılarla ilgili birçok yanlış anlaşılma var. İnternette aşıların yayılmasıyla ilgili mitler ve yanlış bilgiler var. İşte aşılarla ilgili en sık sorulan 5 soru ve yanlış anlamanın yanıtları:
Aşılar otizm yapar mı? Hiçbir çalışma aşı ile otizm olasılığı arasında bir bağlantı bulamadı. Konuyla ilgili yayınlanan bir makale aşıyı itibarsızlaştırmaya çalıştı ve doktorun tıbbi lisansı iptal edildi. Araştırmalar, bebeklerin herhangi bir aşı yapılmadan önce otizmli olarak doğabileceklerini gösteriyor.
Aşılar çocuğun bağışıklık sistemi üzerinde ağır mı?
Çocukların bağışıklık sistemleri, aşıların onlara verdiğinden daha fazlasını yapabilecek durumdadır. Her gün yüzlerce bakteri ve virüse maruz kalıyorlar. Aşıya biraz eklemek bağışıklık sistemlerini zorlamaz, aksine daha iyi çalışmasını sağlar.
Aşılar insana zarar veren toksinler içeriyor mu?
Bazı aşılar, yüksek dozlarda zararlı olabilecek eser miktarda madde içerir. Bunlar arasında formaldehit, alüminyum ve cıva bulunur. Ancak aşılarda kullanılan miktar o kadar az ki aşılar tamamen güvenli. Örneğin, 2 yaşına kadar olan tüm aşılarda bir çocuk 4 mg alüminyum alırken, emzirilen bir bebek 6 aylıkken 10 mg alüminyum alır ve soya bazlı mamalar 6 yaşında 120 mg alüminyum içerir. . Ayrıca çocukların vücutlarında doğal olarak aşıda bulunandan 10 kat daha fazla formaldehit bulunur. Cıvanın toksik formu aşılarda kullanılmamıştır.
Aşılar önlemesi gereken hastalıklara neden olur mu?
Bu, özellikle grip aşısı ile ilgili yaygın bir yanılgıdır. Birçok insan grip aşısı olduktan sonra hasta olduğunu düşünür. Ancak grip aşıları ölü virüsler içerir ve bu aşıdan hastalanamazsınız. Canlı zayıflatılmış virüs kullanan aşılarda bile hafif hastalık benzeri belirtiler ortaya çıkabilir ancak gerçekte hastalığa neden olmaz.
Günümüzün düşük enfeksiyon oranlarına rağmen aşılara hala ihtiyaç var mı?
Amerika Birleşik Devletleri’nde yüksek aşılama oranı nedeniyle birçok hastalık nadirdir. Ancak dünyanın diğer bölgelerinden yok edilmediler. Başka bir ülkeden bir gezgin Amerika Birleşik Devletleri’ne bir hastalık getirirse, aşılanmamış kişi hastalığa yakalanma riskiyle karşı karşıya kalır. Enfeksiyon oranlarını düşük tutmanın tek yolu aşılanmaya devam etmektir.
kaynak:
aafp.org
cdc.gov
yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]