Atalarımız Oğuz Han’dan gelmektedir. Atamız Oğuz Han’ın “Cun Han, Ay Han, Yıldız Han, Guk Han, Dağ Han, Deniz Han” adlarında altı (altı) oğlu olmuştur. Oğuz Han’ın oğullarından her birinin dört oğlu vardı. Burada ecdadımız Oğuz Kağan’ın altı oğlunun 24 torunu bugünkü “24 Oğuz aşireti”ni oluşturmuştur. Dünyanın dört bir yanına dağılmış olan Oğuz’un temeli bu 24 boyadır.
İşte bu klan isimleri hakkında detaylı bilgi:
Boz-Oklar: Dış Oğuzlar da denir, sağ kolu oluştururlar.
1. Day-Alp / Day-Han: Sembolü şahindir. Çocuklar:
a) Kayıg / Kayı-Han: “sert, heyecanlı” anlamındadır. Altı yüz yılı aşkın bir süre üç kıtaya yedi denize hakim olan Osmanlı hanedanı da bu boydandır. Kayı boyundan Ertuğrul Gazi ve her biri müstesna bir kişiliğe sahip Osmanlı padişahları, çoğu dahi, başkan, lider, şair ve sanatçı, Kayı Han neslinin değerini gösterecek kadar.
b) El-Bayat: “Yurtta bereketi çok olan” demektir. Maraş ve çevresine hakim olan Dulkadiroğulları, İran’da Alkasar, Horasan’da Kara Beyatlar, Maku ve Doğubayazıt Hanlıkları ve Kerkük’teki Türkmenlerin çoğu bu boydandır. Hicaz’da 1480’de Did Korkut’u yazan Hasan el-Tebrizi ve ünlü şair Fuzeli bu boydandır.
c) Alka-Bölük / Alka-Evli: “Nerede olursa olsun başarılıdır.” Türkiye ve Azerbaycan’da Alaca ve Alacalılar denilen yerler bu aşiretin hatırasıdır.
d) Kara Bullock / Eswad – Evli: “siyah çadırlı (çadırlı)” anlamına gelir. Karalar, karalı gibi coğrafi yer adları da onlardan miras kalmıştır.
2. Ay-Alp / Ay-Han: Sembolü kartaldır. Çocuklar:
a) Yazghur / Yazer: Birçok ülkeyi yönetmek demektir. Ab-Yabgu döneminde Yenibent Yabgu, Batı Türkistan’da Cend şehzadeleri, Kara-Dash adlı Horasan yazıtları, Aşağı Kür aşiretinde Azgur-Et (Azgur Yurdu) Kalesi, Kurmanş Kürtlerinin Ezan aşireti, bu aşiretin Toros hanedanı Gündüzoğulları.
b) Toker / Toker / Dogger: “Koşmak, toplanmak” demektir. Yenikentli Vezir Aydur, Harput-Diyarbakır-Mardin hükümdarları Artuklular, Sinkar-Severik arasındaki Kaper Beylerin eski hükümdarı Artuklular, Memlükler döneminde Suruç, Halep Doçerleri ve Hama Doçerler, günümüzde yirmi dört aşiret ile Kürt Doçerler. Mardin Urfa, Doğu Hazar Denizi’ndeki Saka Takharis aşireti; Avşat’ta Ören Kalesi, Malatya’da To-Kharis ve Sub-Tokharis, Dağıstan’da Digor ve Kars ve Arpaçay’ın sağındaki Digor kasabası bu aşiretin hatıralarıdır.
c) Totırka / Dodurga / Dödürge: “Devlet alıp hanlık yapmak” anlamındadır. Sivas’ın doğusundaki Tödürgeler bu aşirettendir.
d) Hayırsever: “misk kokulu” demektir. Misk ticareti yapan Zaza Çarekliler ve Yaparı Kümesi bu boydandır. Akkoyunlu ve Giraylı Camilerinde mihrap duvarının harcına Yaparı Oyması bu harika kokuyu kattığı için hala güzel kokar. Diyarbakır ve Kırım anıları var.
3. Yıldız Alp / Yıldız Han: Sembolü tavşandır. Çocuklar:
a) Afşar / Afşar: “vahşi hayvanları avlamaya istekli ve çevik” anlamına gelir. Bu aşiretten Hazestan beyleri, Konya’nın Karamanoğulları, İran’da Avşarlı Nâdir Şah ve hanedanı, İran ve Horasan Afşarları vardır.
b) Kızık: “çok ciddi ve güçlü önleme” anlamına gelir. Gaziantep, Halep ve Ankara çevrelerinde, Gürcistan’ın doğusunda ve Şirvan’ın batısındaki ovalarda Kızık diyenler bu aşirettendir.
c) Badili: “Ulu gibi aziz” demektir. Harezm, Bozuk/Yozgat-Raka/Halep civarındaki Bedeviler, Kormanche Badil bu aşirettendir.
d) Karkın / Kargın: “doyan, doyuran” anlamındadır. Kargın/Korkhun adı, Kargunlar, Doğu Anadolu ve Azerbaycan’da Akkoyunlu-Dulkadiroğlu ve Halep-Hatay bölgelerinde ilkbaharda eriyen karların neden olduğu taşkın ve kabarmalara verilen addır.
Üç Ok: İç Oğuz da denir, sol kolu oluşturur.
1. Gök-Alp / Gök Han: Sembolü sungur’dur. Çocuklar:
a) Bayundur / Bayındır: ‘Her zaman bereket dolu yer’ demektir. Akkoyunlu hanedanı, İzmir’den Azerbaycan’da Gence’ye kadar Bayındır denilen yerler bu boydan gelmektedir.
b) Beçene / Beçenek / Peçenek: “iyi iş ve çalışkanlık” anlamına gelir. Karadeniz’in kuzeyine ve Balkan Yarımadası’na göç eden ve 1071 ve 1176 Myriokephalon’daki Malazgirt Savaşı’nda Bizanslılardan kopan Peçenekler, güneyde Peçenek kolu olan Selçukluların, Türkmenlerden Peçenekler. Ankara-Çukurova Halep bölgesindeki aşiretler bu aşirettendir.
c) Cavoulder / Cavleder: “Ünlü, şerefli, cavli” anlamına gelir. Türkmenistan’da Mangışlak Çavuldurlar, Çorum çevresinde Çavdar Türkmen boyları ve Anadolu’da Çavdar Türkmen boyları, Erzurum ve çevre yörelerde Çokundur adlı köyler bu aşiretin adından gelmektedir.
d) Şebni: “Düşmanı gördüğü yerde savaşan, hemen saldırıp hızla saldırıp savaşan” demektir. Kırşehir, Manisa-Balıkesir, Kars ve Van yörelerinde Rize ve Sinop, Çepni Türkmen aşireti arasında çok maharetli demirciler Çepni ve Çebiler bulunmaktadır.
2. Dağ Alp / Cebel Han: Sembolü uçan bir kuştur. Çocuklar:
A- Salgur: Ulaştığı her yerde kılıcı ve sopasıyla çalışır. Kars ve Erzurum hükümdarı, Salur Kazan Han hanedanı, Sivas Kayseri hükümdarı, bilgin ve şair Kadı Burhanuddin Ahmed ve devleti, İran Atabegleri, Salgurlular, Horasan’da Teke Yumurt ve Sarık adlı Türkmenlerin çoğu bu kabileden.
b) Eymür / İmır / İmir: “çok iyi ve zengin” anlamındadır. Akkoyunlu, Dulkadirli ve Halep Türkmenleri arasında Eymürlü/İmirlü aşiretleri, Çıldır ve Tiflis’te ince halıcı ve halıcı Terekeme aşireti bu aşirettendir.
c) Ala-Yontlup / Ala-Yundlu: “Alka şövalyesi, iyi hayvanlar” anlamına gelir. Yonca kelimesi bu boynun hatırasıdır.
d) Yüreğir / Üregir: “daima hayır ve nizam veren” manasına gelir. Merkez Toroslar ve Çukurova Üç Soylu Türkmenlerin çoğu Adana’daki Ramazanoğulları aşiretindendir.
3. Denise Alp / Denise Han: Sembol yanıp sönüyor. Çocuklar:
a) Iğdır / Iğdır / Iğdır: “cesaret ve büyüklük” anlamına gelir. İçel’in Bozdoğanlı Oymağı, Anadolu’da yüzlerce yer adı bırakan İğdirler, İran’da büyük Kaşkay-Eli’nin İğdirler ve Iğdır’ı bu boyun hatırasıdır.
b) Begduz / Bogduz / Bogduz: Tevazu gosteren ve herkese hizmet eden anlamina gelir. Peygamber (sav)’in elçisi olan Dicle Kürtleri (622-623 yılları arasında Medine’ye geldiler), Bogduz Aman hanedanının temsilcisi, iki ana Kurmanç kolunun Bukhlis / Butan, 10. yüzyılda Atabiji Şehmelik yüzyıldan Yenikent – Yabgu Kozulu, Halep Türkmenlerinden Buğdüzler bu boydandır.
c) Yıva / Iva: “derecesi herkesten üstün” demektir. Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah (1072-1092) döneminde Suriye ve Filistin’i fetheden Atsız Bey, 12. yüzyılda Batı Hemedan’daki Sibel bölgesinin hükümdarı Persimooğulları, Halep civarındaki haçlıları bozguna uğratan Yaruk Bey. Azerbaycan’ın güneyindeki Kaçarlu-Yıva bu boydan oyulmuştur. Ankara’da çok rağbet gören kavun yuvası bu boynun yerleştiği köylerde yetiştirilir ve adını verir.
d) Kenik: “Kutsal, her yerde mukaddes” demektir. Büyük Selçuklu ve Anadolu devletleri, Orta Toroslar’daki Üçoklu Türkmenleri, Halep-Ankara ve Aydın’daki Kınık boyları bu boydandır.
Oğuzlar hakkında diğer bilgiler: Oğuzlar, Günümüz Oğuz Boyu; Türklerin ataları olan büyük bir Türk boyu Türkiye, Balkanlar, Azerbaycan, İran, Irak ve Türkmenistan’da yaşamaktadır. Oğuzlara Türkmen de denir.
Bu konuyu daha iyi kullanabilmek için aşağıdaki konuları inceleyebilirsiniz:
Oğuz kelimesinin etimolojisi hakkında çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Sözcüğün kabile anlamına gelen “Ok” ve çoğul eki olan “z”nin çoğulundan “Ok-uz” (oklar, koylar) anlamına geldiği ileri sürüldüğü gibi, bunun bir aşiret eki olduğunu iddia edenler de vardır. oirat ile eşanlamlı (zararlı, yaramaz). Ancak bu kelime Anadolu ağızlarında “iyi niyetli, cömert” anlamlarında da kullanılmaktadır. Arap kaynaklarında “Cevz” veya “Uz” olarak geçmektedir.
Başlangıçta Üçok ve Bozok adlarıyla iki ana kola ayrılan Oğuzlar, daha sonraki dönemlerde Dokuz Oğuz, Altı Oğuz ve Üç Oğuz adlı boylara bölünmüşlerdir. Oğuzlar yirmi dört boydan oluşuyordu. 12 tanesi Bozok koluna, 12 tanesi Üçok koluna bağlandı. Tarihçiler Oğuz boylarının isimlerini, sembollerini ve silahlarını hazırlayan hükümdarlarda göstermişlerdir. Buna göre buzoux; Kayı, Bayat, Alka Evli, Kara Evli, Yazır, Dodurga, Döğer, Yaparlu, Afşar, Begdili, Kızık, Kargın; eğer üçgenler; Baindir, Peçenek, Javoldur, Şebni, Salur, Emur, Alla Yondlu, Yürgir, Eğdir, Bogduz, Yiva ve Knik boylarına ayrıldılar. Bugün Türkiye’de yirmi dört Oğuz boyuna ait işaret ve yer adları bulunmaktadır.
Oğuz ismine ilk olarak Yenisey yazıtlarında rastlanır. Barlık Çayı bölgesinde bulunan bu yazıtlarda; “Altı tomurcuklu Oğuz” diye bir tabir vardır. Öz Yiğin Alp Turan adlı bir soyluya ait bu yazıtların yazıldığı dönemde Oğuzlar, Barlık Nehri kıyısında altı boydan oluşan Göktürklerin egemenliği altında yaşıyorlardı.
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]
İlk Yorumu Siz Yapın