Selçuklu Türkleri döneminde bilim dili Arapça, devletin resmi dili ve edebiyat dili Farsça idi. Türk emirlikleri ise edebî ve resmi dil olarak kullanılmıştır. Karamanoğlu Mehmed Bey, 1277’de Konya’da yayınladığı fermanla Türkçe’yi resmî dil ilan ederek, bu günden sonra Divan’da, Meclis-i Mebusan’da, Meclis’te ve Meydanlarda Türkçe’den başka dil kullanılamayacağını bildirdi.
Selçuklu ve Beylikler edebî akımlarını halk edebiyatı, tasavvuf edebiyatı ve divan edebiyatı olarak gruplandırabiliriz. Destanlar, popüler edebiyatın en önemli ürünleri arasında yer alır. Bunlardan ilki Battalname Destanı. Bu on ikinci destan. ve on üçüncü. 19. yüzyılda Danişmentli topraklarında söylenip yazılan bir Türk destanıdır. İkincisi, Danişmendname’dir. Türkiye’de Selçuklu dönemi popüler edebiyatının bir diğer ürünü de Dede Korkut hikâyeleridir. Bu hikâyelerde Türklerin Gürcüler ve Abazalarla yaptığı savaşlar anlatılır.
Ayrıca Türk boylarının yeni yurtlarında yaşadıkları iç çekişmeler anlatılmaktadır. on dördüncü. 19. yüzyılda Türkiye’de Türk dilinde milli bir edebiyat oluştu. Bunda şairlerin rolü büyük. Bu şairlerin en önde gelenleri Kırşehirli Şeyh Ahmed Gülşehri ve Aishik Paşa’dır. Gülşehri’nin en önemli eseri Mantıku t Tayr’dır (Kuşların Dili). Aşık Paşa’nın en büyük eseri Garibname adlı mesnevisidir. Farsçadan Türkçeye Aydınoğlu Ömer Bey adına Hoca Mesut Keleli ve Demen tarafından çevrilmiştir. Masalları popüler edebiyatta özel bir yer işgal etti.
Baktaşi ve Nasreddin Hacca’nın fıkraları bunların başında gelir. Tasavvuf edebiyatının en büyük şahsiyeti Mevlana Celaleddin Rumi’dir (1207-1273). Mevlana bilim, akıl, sanat, heyecan ve hepsini aşan aşkla Allah’a ulaşmak isteyenlerin en büyüklerinden biridir. I. Alaeddin Keykubad’ın daveti üzerine Konya’ya yerleşti.
En önemli eserleri Divan-ı Kebir, Mesnevi, hi Maşh ve Mektuplardır. Ahmed Faqih Siyad Hamzah ve Sultan Felid bu dönemin ünlü tasavvuf şairlerindendir. On üçüncü. 19. yüzyılda Türkiye’de dil, vezin, şekil ve üslup bakımından ulusal bir tasavvuf edebiyatı ortaya çıktı. Bu edebiyatın en güçlü temsilcisi Yunus Emre’dir (1240-1320). İki önemli görevi var.
Biri divanı, diğeri ise Risaletun Nushiyye adlı musnafasıdır. Eserlerin ana teması Allah ve insan sevgisidir. Hagat Al-Dahani, Divan edebiyatının ilk şairi olarak kabul edilir. Türkçeyi sade ve akıcı bir şekilde kullanmıştır. En önemli eseri Selçuklu Şehname’sidir ve Hüccet Ahmed ve İzzeddin Ahmed bu akımın önemli temsilcileri arasındadır.
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]
İlk Yorumu Siz Yapın