Türkçe Dîvân, Fuzûl’ün sanat gücünü gösteren en meşhur eseridir. Fuzuli’nin şiirinin önemli bir kaynağı olan mensur bir dabşe ile başlayan divan, methiyeler, gazeller, masamat, kettalar ve rabaslardan oluşmaktadır. Yerli ve yabancı kütüphanelerde çok sayıda yazma nüshası bulunan ve eski harflerle çok sayıda baskısı bulunan Fuzûlî Dîvân, Abdülbekı Gulbinarli (Fuzûlî Dîvân, İstanbul 1948, 1961), Ali Nihat Tarlan (Fuzûlî Dîvânedit, İstanbul 1950) ve Kenan Akyüzel, Mjüganks, Ş Mjüganks Cunbur, Süheyl Beken (Fuzûlî Dîvânı, Ankara 1958. 1990). Ali Nihat Tarlan gazelleri yorumlamıştır (Fuzeli Divani Şerhi, Ankara 1998), Nahid Aybit ise Fuzeli Divan’da maddi kültür üzerine analitik bir çalışma yapmıştır (Madde Kültür, Fuzeli Divan’da, Ankara 1989).
Necmettin Hasırhinooğlu (Fuzeli, İstanbul 1984), Muslim Argül (Fuzli, Sanat ve Eserler, İstanbul 1984), Hassibi Mazyoğlu (Sikmiller of Fuzali and Turkish Divan, Ankara 1986) ve Haluk Epekten (Fuzli, Hayatım, Sanat, Eserler) ) 2000 ) Türk Divanı’ndan seçme şiirler yayımlandı. Ayrıca Hassiba Mazyoğlu, Fuzuli’nin Türkçe şiirleri ile Hafız’ın şiirleri arasında bir karşılaştırma yapmıştır (Fuzuli-Hafiz, Ankara 1956). Öte yandan Muhammed Nur Doğan, Farsça ve Türkçe divan diblerinden yola çıkarak Fuzuli’nin poetikasını ortaya koyan bir çalışma yayınlamış ve divan, gece ve Mecnun (Fuzili Şiiri) eserlerinin her birinde şiir diliyle ortaya koyduğu yaklaşımları ortaya koymuştur. . İstanbul, 1997).
Lavzili’nin Farsça şiirleri içeren Farsça Dîvân’ı, Türk divânına göre daha anıtsaldır ve nesir iğnesi ile başlar. Divan’da 49 şiir, 410 gazel, 1 tarkib, 1 muraba’a, 1 musaid, 46 kat’ah, 105 haham bulunmaktadır. Fuzeli’nin gazelleri, Farsça Divan’da Türkçe gazellerle anlam ve sözdizimi paralelinde yer alır. Bu gazellerde yazdığı Farsça şiirleri ile müstem, kata’a ve rabi’ gibi diğer şiir türlerinde yazdığı şiirler de anlatım açısından kusursuz, söylenmesi kolay, ahenkli ve akıcıdır. Ancak araştırmacılar, Fuzeli’nin Farsça divandaki şiirlerinin Türkçe divandakilere göre daha zayıf olduğu konusunda hemfikirdir.
Meraklı, Hz. Ali ve oğulları şiirlerinde en çok İran sarayında övülür. Bu şiirlerinde diğer din liderlerini de övdüğü bilinmektedir. Farsça Divan, Hasib Mazyoğlu (Fuzili Farsça Divan, Ankara 1962) tarafından tıpkıbasım olarak çevrilmiş ve Ali Nihat Tarlan (Divan Fuzuli Farsça (Çeviri), İstanbul, 1950) tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir. Farsça Dîvân’ının kaside bölümünün başında Hakanî’nin Bah-l-ebrâr’ına kaside olarak yazdığı ve Enîsü’l-kalb adını verdiği Fazûlî için 134 kaside bulunmaktadır. Fuzuli, Bağdat’ın fethinden önce yazdığı bu kasideyi, Bağdat’ın fethinde etkili olması için adalet yeri olan İstanbul’a gönderdi. Kasidenin tıpkıbasımı ve çevirisi, Ali Nihat Tarlan’ın onayıyla Cafer Erkılıç tarafından yayınlandı (Enis-ül-kalb, İstanbul 1944).
Bugün elimizde Fuzuli’nin Arapça Divanı yok. Kaynaklar el-Fuzuli’nin Arapça şiirlerinin varlığını kaydetmesine rağmen Sadeghi Kitaber, onun bir Arapça divanı olduğunu belirtmektedir. Şairin toplam 465 kıtası ve 11 kaside ve beyiti vardır. HZ’nin yedi şiiri. Peygamber, üçü Hz. Bana yazıldı. Şairin Arapça şiirleri Fuzeli’nin (189-199 dolaylarında) Leningrad koleksiyonuna dahil edildi. Bertels, Arapça şiirleri ilk kez 1930’da Sovyet İlimler Akademisi Dergisi’nde “Fuzli’nin Arapça Şiirleri” adıyla yayımladı. Hamid Araslı ise methiyelerin Türkçe çevirilerini Külliyat’ta yayınlamıştır (Works of Mehemıned Fuzûl, c. IV. Baku 1958, s.285-324). Fuzuli’nin Arapça şiirlerinin pek edebi değeri yoktur.
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]
İlk Yorumu Siz Yapın