İleri bunama, palyatif bakımın gerekli olduğu bir durumdur, ancak bu sürecin ne zaman başladığını bilmek zor olabilir. Tekrarlayan aspirasyon pnömonisi, tekrarlayan ateş ve belirgin kilo kaybı ile birlikte olan yeme güçlükleri gibi klinik göstergeler, sıklıkla değişkenlik gösterse de yaşam beklentisini tahmin etmede yararlı olabilir. Bu nedenle, palyatif yaklaşımlar düşünüldüğünde, rehber olarak yaşam beklentisinden (yani uzun ömür) ziyade, bireyin bakım hedefleri ve yaşam kalitesine odaklanılmalıdır.
Ana uygulama noktaları
• Demans tedavisinin farklı aşamalarında yaşam kalitesini iyileştirmek, işlevi sürdürmek ve konforu artırmak ana hedeflerdir, ancak belirli hedeflere odaklanma zaman içinde değişir.
• İlerlemiş bunaması olan bir kişinin ortalama yaşam süresini tahmin etmek zor olabilir. Tekrarlayan aspirasyon pnömonisi, ateşli nöbetler ve %10’dan fazla kilo kaybının eşlik ettiği yeme güçlüğü, altı aya kadar ölüm göstergesi olarak belirlendi.
• Demansın yönetiminde palyatif bakımın rolü hakkında tartışmalar, kişinin bilişsel yeteneği ve fiziksel işlevi kötüleştikçe, daha ileri bakım planlamasının bir parçası olarak hastayla ve aileyle veya herhangi biriyle devam ettirilmelidir.
• Spiritüel ve kültürel uygulamalar, ilerlemiş bunama hastalarının psikososyal ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olabilir. Örneğin, dini ritüellerin, şarkıların veya ayinlerin farkında olabilir ve bunda rahatlık bulabilirler.
• Bakıcıların dinlenme ve diğer destek hizmetlerine erişebilmesi için, evde bakım alan ağır demansı olan kişileri yerel ihtiyaç hizmetlerine yönlendirin
Demans tedavisine palyatif bir yaklaşım
Palyatif bakım, yaşamı sınırlayan veya ölümcül hastalığı olan bir kişiye bakım sağlamaya yönelik bireysel ve aile/insan merkezli bir yaklaşımı tanımlar. Birincil amaç, bir kişinin ölene kadar hayatını olabildiğince dolu ve rahat yaşamasına yardımcı olmak, hastalık ve ölüm yoluyla ailesinin geçimini sağlamaktır. Palyatif bakım ölümü hızlandırmayı veya geciktirmeyi amaçlamaz, bunun yerine sıkıntı veya ağrı gibi semptomları tanımlayarak, değerlendirerek veya tedavi ederek ve kişinin fiziksel, psikolojik ve ruhsal ihtiyaçlarını karşılayarak kişinin yaşam kalitesini iyileştirmeye odaklanır. Palyatif bakım, ölümden günler, haftalar, aylar veya yıllar sonra uygun olabilir ve bir kişinin ömrünü uzatmayı amaçlayan tedavilerle birlikte verilebilir.
Palyatif bakım uzun zamandır çoğunlukla ileri kanser bakımıyla ilişkilendirilmiştir, ancak bunama da bu sürecin gerekli olduğu bir terminal durum olarak kabul edilir. Demans yönetimi bağlamında palyatif bakıma ne zaman başlanması gerektiğini bilmek zor olabilir. Bu kararın karmaşıklığına katkıda bulunan faktörler şunları içerir:
• Teşhis ile ölüm arasında genellikle uzun bir süre vardır.
• Teşhis genellikle belirsizdir. İlerleme hızı ve paterni demansın alt tipi, tanı anındaki şiddet, yaş ve komorbiditeler gibi faktörlere bağlı olarak değişir.
• İlerlemiş demansı olan hastalar, ciddi kognitif bozukluk nedeniyle palyatif bakım tercihlerini ifade edemezler.
Demans ilerledikçe yönetim odağı değişir
Demansın farklı aşamalarında yaşam kalitesini iyileştirmek, işlevi sürdürmek ve konforu artırmak bakımın hedefleridir, ancak belirli hedeflere odaklanma zamanla değişir. Demansın erken evrelerinde yönetim genellikle semptomların başlama ve ilerleme hızını yavaşlatmaya, kişinin aktif ve bağımsız kalmasına yardımcı olmaya ve gelecekteki bakımını planlamaya odaklanır. Orta aşamada, semptom ilerlemesini yavaşlatmayı amaçlayan müdahaleler genellikle etkisiz hale gelir ve bakımın odak noktası, demansın (BPSD) davranışsal ve psikolojik semptomlarını yönetmeye ve hastanın iyi olma halini korumaya kayar. Demans ileri bir aşamaya ilerledikçe, bir kişinin sağlık ihtiyaçları daha karmaşık hale geldikçe (aşağıya bakın) ve yaşam kalitesi kötüleştikçe, bakım giderek artan bir şekilde, yaşamı uzatma pahasına konforu en üst düzeye çıkarmaya odaklanır.
İlerlemiş bunaması olan kişilerin sağlık ihtiyaçları daha da karmaşıktır.
Şiddetli hafıza kaybına ek olarak, ilerlemiş bunaması olan kişilerde ağrı (altta yatan çeşitli nedenlere bağlı olarak), yeme ve yutkunmada önemli zorluklar, sınırlı konuşma veya hareket, idrar kaçırma ve BPSD görülebilir. Bu noktada 24 saat bakım yapılması gerekmektedir. Bu bakımın kapsamı değişiklik gösterir – bazı insanlar evde bakım alırken, diğerleri yatılı bakımda (bakım evleri, uzun süreli hastaneler, demans birimleri veya geriatrik psikiyatri birimleri gibi) ve yine de diğerleri özel palyatif bakıma ihtiyaç duyabilir (hastanede veya hastanede). huzurevi düzeyi). yaşlı insanlar). Yutma güçlüğü, enürezis ve uyuşukluk gibi bazı ilerlemiş bunama semptomları, insanları enfeksiyonlar ve yetersiz beslenme gibi ek sorunlara karşı daha duyarlı hale getirir.
İletişim becerilerinin kaybı, klinisyenlerin ilerlemiş demansı olan kişilerde tedavinin etkilerini değerlendirmesini, teşhis etmesini ve izlemesini zorlaştırır; Aile/kimya veya diğer güvenilir bakıcılar bu bilgiyi sağlar.
Demansın ileri evresinde öngörü
Demansın ileri evresinin süresi değişir, ancak genellikle bir ila üç yıl sürer. 7 İlerlemiş bunaması olan bir kişinin, 12 ay içinde ölme olasılığının en yüksek olduğu “yaşamın sonuna” yaklaştığı söylenir, ancak bunu tahmin etmek zor olabilir. 1 Tekrarlayan aspirasyon pnömonisi, ateşli nöbetler ve altı aylık bir süre boyunca %10’dan fazla kilo kaybının eşlik ettiği yeme güçlükleri, ilerlemiş yaşam sonu demansından ilerlemenin bazı göstergeleri olarak tanımlandı ve bu komplikasyonların her biri, altı aylık bir süre. (aylık ölüm oranı %40-50)
İleri bakım planlaması ve hedefleri
İdeal olarak, ileri düzey demansta palyatif bakımın rolü hakkındaki tartışmalar, İleri Bakım Planlaması (ACP) sürecinin bir parçası olarak yapılmış olacak ve bu hastalık kişinin bilişsel yeteneğinin ve fiziksel işlevinin gerilemesine neden olduğundan aile/sendika ile devam edecektir. . Bir sağlık olayı, örneğin, yeni enfeksiyonlara veya solunum güçlüklerine karşı antibiyotik tedavisi veya destekli ventilasyon gibi yaşamı uzatabilecek bakımın üstlenilmesi, semptom yönetimi ve rahatlığa odaklanan palyatif bir yaklaşım gibi kararlar gerektirecektir. Bu kişi adına vekaleten karar verici olması muhtemeldir (sürekli vekaletname) [EPOA] veya refah vasisi) klinik tavsiye ile. ACP, hasta tercihlerini ve bakım hedeflerini belirleyerek, karar verme yükünü azaltmaya ve yaşamın sonunda istenmeyen müdahaleler olasılığını azaltmaya yardımcı olabilir.
Demans bakımı için gelişmiş planlama
Palyatif bakımın sağlanması için fiziksel, psikolojik, manevi ve kültürel ihtiyaçları ele alan “bütün bir kişi” yaklaşımı esastır. Pratisyen hekimler, hastayla uzun süreli ilişkileri nedeniyle genellikle bu ihtiyaçlara çok aşinadır. Bakım sorumluluğu başka bir birinci basamak sağlık kuruluşuna veya ikinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısına devredilse bile, bakımın sürekliliğini sağlamak için hekimin mümkün olduğunca müdahil olması önemlidir.
İlerlemiş demansı olan kişiler genellikle ihtiyaçlarını iletemezler, bu da davranışsal veya psikolojik semptomlara yol açabilir. Kültürel veya manevi uygulamalar, ciddi bilişsel bozukluğa rağmen kültürel veya manevi açıdan önemli şeyleri fark edip onda rahatlık bulabildikleri için, şiddetli bunaması olan kişilerin psikososyal ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olabilir.
Maneviyatın tanımları ve deneyimleri insanlar ve kültürler arasında farklılık gösterir. Genel olarak maneviyat, bir kişinin inançlarını ve değerlerini, yaşamdaki anlam veya amacı, bağlılığı, kimliği, farkındalığı ve bazıları için inanç ve dini içermesi olarak düşünülebilir. Örneğin, manevi ifade doğada, ilişkilerde, hizmetlerde, uygulamalarda, ritüellerde, müzikte veya sanatta bulunabilir. Bu tercihler, ilerideki bakım planlamasının bir parçası olarak hasta ve ailesiyle birlikte araştırılmalıdır.
İlerlemiş demansı olan hastaların bakıcılarına destek
Demansı olan birine evde bakmak, bakıcı ve ailesi için stresli ve stresli olabilir. Çoğu kanser gibi diğer ölümcül durumlara kıyasla bunamadaki uzun süreli düşüş, sürdürülmesi zor uzun vadeli bakıcı ihtiyaçları senaryosu yaratır. Demans ilerledikçe ve kişi daha bağımlı hale geldikçe, bakıcı, özellikle kendi sağlık sorunları olan yaşlı yetişkinlerse, kendini sınırlı, yalıtılmış, yalnız ve bunalmış hissedebilir. Genellikle tanıdıkları kişide ve birlikte yaşamlarında bir kayıp duygusu vardır ve bağımsız yaşamlarını kaybetmekten de içerleyebilirler.
Geçici bakıma nasıl erişileceği hakkında bakıcılar için bilgiler
Bakıcıları desteklemek, onların güvende kalmasına yardımcı olmak için kritik öneme sahiptir ve bir demans hastasının evde daha uzun süre kalmasına yardımcı olabilir. Geçici bakım, bakıcıların bunama veya diğer kronik sağlık sorunları olan birinden ara vermesine yardımcı olan herhangi bir destek veya hizmettir. Gayri resmi olabilir, örneğin aile veya arkadaşlara sorabilir veya resmi olabilir, örneğin bir destek görevlisi işe alabilir, demansı olan kişinin gündüz programına veya gece bakımına gitmesini ayarlayabilir. Demansı olan kişilerin bakıcılarının geçici bakımın mevcudiyetinden haberdar olmalarını sağlayın ve onlara, finanse edilen geçici bakım hizmetlerine erişmeleri için yerel müdahale kuruluşları sağlayın.
Yatılı bakıma geçiş
Demansı olan birçok insan için, yatılı bakım ortamında muhtemelen palyatif bir yaklaşım sağlanacaktır. Bununla birlikte, bu hastalar için darülaceze hizmetleri de mevcuttur ve ihtiyaç düzeyleri birincil palyatif bakım sağlayıcısının kaynaklarını aşarsa sevk düşünülmelidir. Bakıcılar için zorlayıcı talepler vardır ve bir kişinin evden yatılı bakıma taşınmasıyla ilgili tartışmalar ve kararlar tetikleyici olabilir. Bu tetikleyiciler şu şekilde sıralanabilir;
• Bakıcı, demans hastasının ihtiyaç duyduğu bakım standardını sağlayamıyorsa,
• Bakıcı, 24 saat bakım vermenin baskı ve yoğunluğunu kaldıramaz veya kendi sağlığına veya yaşam kalitesine öncelik verme ihtiyacı duyar.
• Demans hastası için ev artık güvenli değilse,
Bu tartışmalar bakıcı, diğer aile üyeleri veya bir sağlık uzmanı tarafından başlatılabilir. Karar, kendini suçlu veya yetersiz hissedebilen bakıcı için zorlayıcı olabilir ve örneğin kimin ve nereye bakması gerektiği konusunda farklı görüşler varsa aileler arasında çatışmalara yol açabilir. Bu kuruluşlar, bu karmaşık sorunları çözmelerine yardımcı olacak destek sağlayabilir. Evde bakıma geçiş düşünülüyorsa, hasta, örneğin bir demans ünitesinde bakıma ihtiyaç duyup duymadıkları gibi mevcut seçenekler hakkında bilgi verecek olan bir yerel ihtiyaç değerlendirmesi koordinasyon servisine yönlendirilmelidir. Bir hasta yatarak bakıma transfer edildiğinde ve farklı bir birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısına nakledildiğinde, ilaç kullanım geçmişini doğru bir şekilde ilettiğinizden emin olun.
Uzman palyatif bakım alma endikasyonları
Demansı olan bir kişiyi uzmanlaşmış palyatif bakıma sevk edip etmemeye karar verirken, aşağıdaki artan veya genel azalan ihtiyaç göstergeleri dikkate alınmalıdır:
• Yardımsız yürüyememe
• Üriner ve fekal inkontinans.
sürekli boş boş konuşmak,
• günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirememe,
• Kilo kaybı
• İdrar yolu enfeksiyonu
Şiddetli basınç yaraları
sık ateş
• Ağızdan alım eksikliği
Öksürme ve yemek yerken boğulma
• Aspirasyon pnömonisi
Bir kişinin günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme yeteneğini değerlendirmenin bir yolu Barthel Ölçeğini kullanmaktır. Puanı üçten az olan hastalar, uzmanlaşmış palyatif bakıma sevk kriterlerini karşılayabilir. Not: Sevk kriterleri ayrıca şu soruyu da içerir: Hasta bir yıl içinde ölürse şaşırır mıydınız? Ancak bu soru, özellikle kanser dışı tanılar için mortaliteyi tahmin etmede duyarlılık ve özgüllük açısından oldukça güvenilmez bulunmuştur.
Sağlık uzmanları için gelişmiş demans bakımı hakkında daha fazla kaynak
kaynak:
www.goodfellowunit.org/podcast/goals-care-end-stage-dementia
* www.health.govt.nz/system/files/documents/publications/te-ara-whakapiri-toolkit-apr17.pdf
www.alzheimers.org.nz/getattachment/About-Dementia/Booklets-and-fact-sheets/Booklet-6-The-later-stages-and-end-of-life-care.pdf
yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]
İlk Yorumu Siz Yapın