Dört özne türünden biri olan ve cümlenin temel öğelerinden biri olan kapsanan özne, edilgen fiiller fiil olduğunda kullanılan özne türüdür. Bilindiği gibi özne, yüklemin cümlede işaret ettiği eylemi gerçekleştiren kişi veya varlıktır. Ancak burada dört farklı özne türü olduğunu akılda tutmak ve yüklemin bağlamı ile aldığı diğer eklerin de önemli olduğunu bilmek gerekir. Örtük öznenin kullanılabilmesi için yüklemin olumsuz olması, yani yüklemin gönderme yaptığı eylemi yapan kişinin gizli olması gerekir. Ancak ‘tarafından, tesirli’ gibi bazı sözcükleri cümle içinde kullanarak eylemi yapanı göstermek gerekir. Bu nedenle örtük özne için ‘olumsuz yüklemli cümlelerde gösterilen özne’ gibi bir tabir kullanmak mümkündür. Birazdan ayrıntılara gireceğiz ama önce pasif yüklemler ve diğer özne türleri hakkında birkaç hatırlatma yapalım:
Bilindiği gibi edilgen fiiller fiil olduğunda cümlede özne yoktur. Edilgen sesin mantığı, yüklemin gösterdiği eylemi gizlemektir. Örneğin, “Alber dikkatlice arabayı yıkadı.” Cümlede arabayı kimin yıkadığı belli. Buradaki işi yapan Alper asıl meseledir. Ama bu “araba özenle yıkandı” cümlesini kullanamazsınız. Model olarak kullanırsak arabanın kimin veya kimin yıkandığını saklayacaktır. Burada bu cümlenin çerçevesi olumsuzdur. Edilgen cümlelerde özne gösterilmediğinde nesne varsa öznenin görevini üstlenir ki buna ‘sözde özne’ denir. Bu nedenle bu cümledeki ‘araç’ özne olarak adlandırılan şeydir. Burada cümle sınırı yine olumsuz olsa da “by” gibi bir kelime yardımıyla işi kimin yaptığını gösterelim: “Araba orada bulunanlar tarafından özenle yıkandı.” Cümlede yüklem olumsuzdur; Ama işi açıkça yapıyor. Bu cümlede ‘memurlar’ gizli özne olarak kullanılmıştır.
Örtük ortacı kullanmak için iki şartın sağlanması gerekir: Birincisi cümlenin yükleminin olumsuz olması, ikincisi ise cümlenin öznesini ek kelime veya “etkili, yüz” gibi kelimelerle belirtmektir. , nedeniyle, -ca”. Yüklemin tek başına olumsuz olması yeterli değildir; Çünkü edilgen fiiller fiil olduğunda bazen cümledeki nesne öznenin yerini alabilir ki bu da burada sözde öznenin kullanıldığı anlamına gelir. Konunun sözde özne ile cümlelerde tamamen gizlendiğini unutmamalıyız, bunun için konu görevi belirlenir. Ancak örtük sıfatın kullanıldığı cümlelerde özne açıkça gösterilir; Ancak cümlenin yüklemi yine olumsuzdur. Şimdi bütün bunları dört konuyu açıklayacak şekilde ifade edelim:
1. Asıl özne: Eylemi yapan kişiye doğrudan verilir, yüklem faildir.
2. Gizli özne: Eylemi yapan kişiden bahsetmez, fiil etkindir, özne şahıs zamirlerinden biri olabilir.
3. Sahte özne: özne gizlidir, yüklem olumsuzdur, nesne öznenin rolünü üstlenir.
4. Kapsanan özne: Eylemi gerçekleştiren cümlede verilir, yüklemi olumsuzdur.
Örneğin: – Çocuklar marketin camını kırdı. (gerçek konu)
– (Onlar) marketin camını kırdılar. (gizli konu)
Kırık market camı. (sahte konu)
Marketin camı çocuklar tarafından kırıldı. (kapsanan konu)
Yukarıdaki örneklerde konular kalın harflerle vurgulanmış ve cümlenin sonunda yer almıştır. Görüldüğü gibi bir öznenin cümlede yer alması için yüklemin edilgen bir yapıya sahip olması gerekir. Ayrıca eylemi gerçekleştiren kişinin “by, by, by, effect, by -ca” gibi sözcük ve ekleri kullanılarak cümlede yer almalıdır.
İşlenen konulara örnekler
– Polis hırsızları yakaladı.
– Fırtına bahçedeki ağaçların devrilmesine neden oldu.
Vali tarafından okulların kapatılması.
Kar yağışı nedeniyle yollar kapandı.
– Bu harabe yer belediyemiz tarafından sahiplenildi.
– Bu oyun öğrenciler tarafından büyük beğeni topladı.
Annesi yenidoğanı terk etti.
Kıyılarımız düşman askerleri tarafından işgal edilmiş durumda.
– konuşma çalışanlar tarafından protesto edildi.
Konuşma gürültüyle kesildi.
– Yardım kampanyası milletimizden büyük ilgi gördü.
Örtük özne yukarıdaki tüm cümlelerde kullanılır. Tüm yüklemler olumsuzdur ve özne farklı tarzlarda cümlelerle verilmiştir.
YerelHaberler
Diğer gönderilerimize göz at
[wpcin-random-posts]
İlk Yorumu Siz Yapın